@technites_pl

Miało być tak pięknie ...

@technites_pl

... a wyszło jak zwykle

Może to jednak dobrze, że nasz system
nie poleciał w kosmos ...

Czym grożą błędy ?

@technites_pl

Co jest ciekawego w tworzeniu
softu biznesowego ?

@technites_pl

Czym jest archetyp ?

arche - typos

• początek
• zasada
• przyczyna

@technites_pl

• znak
• wzorzec
• typ

Powrót do źródeł

Nie wszystko musi się starzeć tak szybko
jak frameworki JS

@technites_pl

Dojrzałe rozwiązania są stabilne

Ludzie naprawdę nie zaczęli prowadzić działalności gospodarczej dopiero w XXw

W starożytności również istniały przedsiębiorstwa organizujące handel i logistykę
w skali kontynentalnej

To chyba nic dziwnego, że po takim okresie testów
rozwiązania biznesowe są stosunkowo stabilne

@technites_pl

Jak różnorodny jest biznes?

@technites_pl

• handel komputerami to zupełnie co innego niż
  handel samochodami
• organizacja koncertów to zupełnie co innego niż
  umawianie wizyt u lekarza
• badania w laboratorium to zupełnie co innego niż
  kontroling w korporacji

na pewno ?

@technites_pl

Obserwowana cecha

Controling

Laboratorium

Pomiar

Badany przedmiot

Procedura pomiarowa

Predykcja

Weryfikacja / Falsyfikacja

Wiedza o związkach
przyczynowo - skutkowych

Możliwe rodzaje działań i informacji
są ograniczone przez naturę
fizycznej rzeczywistości

Sposoby prowadzenia
działalności gospodarczej
bazują na tych ograniczeniach

@technites_pl

@technites_pl

Dlaczego archetypy działają ?

Archetypy opierają się na:

• logice
• cechach fizycznego świata
• zasadach ludzkiego działania

@technites_pl

@technites_pl

Ucieczka przed fatum

najczęściej spotykany archetyp w IT

@technites_pl

Ucieczka przed fatum

W biznesie ciągle przewijają się
te same problemy

Dlaczego tak trudno jest znaleźć
dobre rozwiązania ?

@technites_pl

• języki, frameworki, biblioteki, protokoły, ...
• uogólnienia i redukcja duplikacji
• wzorce projektowe
• optymalizacje wydajności
• ...

Czego jesteśmy uczeni ?

@technites_pl

Czym się zajmujemy ?

@technites_pl

Proste User Story ...

Jako kierownik sprzedaży, chciałbym żeby rabaty naliczały się w następujący sposób:

• w zależności od statusu klienta
• w zależności od kategorii produktu (hierarchicznie)
• w zależności od składu zamówienia
• ...
• w zależności od okresu w roku

Czym się zajmujemy ?

@technites_pl

Zapomnieliśmy jeszcze że ...

• mamy oferty specjalne np: 3 za 2 na produkty nie objęte innymi promocjami
• oferty specjalne mają priorytet nad innymi promocjami i nie można ich łączyć

Czym się zajmujemy ?

@technites_pl

I jeszcze "jedno" ...

• w handlu hurtowym są inne zasady niż w detalicznym
• nie możemy zejść z marżą poniżej pewnego poziomu, który zależy od ...
• ...

Kto ma to dobrze zrobione ?

Czy wycena nie jest czasem czymś powszechnym ?

Co stanowi o przewagach konkurencyjnych:
fakt nakładania wielu rabatów,
czy konkretne warunki i parametry tych rabatów?

Czy zmiana zestawu rabatów, albo ich parametrów
powinna wpływać na model?

@technites_pl

Czy to musi być trudne ?

@technites_pl

Provide Context

Modified

Choose Modifiers

A może jednak jest proste ?

Modifier

Pewnie dobrze określonych wymagań ...

Tylko co to znaczy dobrze określonych ?

@technites_pl

Czego zabrakło ?

Wymaganiobranie

@technites_pl

Analiza to coś więcej

niż zbieranie wymagań

@technites_pl

@technites_pl

Rezerwacja biletów

Pasażer po zakupie biletu może wybrać
konkretne miejsce w samolocie.

Wybrane miejsce nie powinno być dostępne
dla innych pasażerów.

Samolot nie może zabrać więcej pasażerów
niż ma miejsc.

Rezerwacja miejsca może być anulowana
w każdym momencie przez klienta, linię, służby ;)

Kolejne proste wymaganie

@technites_pl

i kolejny prosty model

Passenger

Seat

Plane

Ticket

Flight

@technites_pl

i kolejne proste pytania

• Jak sprawdzić czy są wolne miejsca w samolocie?
• Czy można kupić na raz kilka biletów?
• Czy można zmieniać miejsce?
• Czy trzeba wybrać miejsce?
• Czy wszystkie miejsca są takie same?
• Czy możliwy jest overbooking?
• ...

Model powinien być oparty
o głęboką analizę domeny,
a nie odizolowane wymagania,
które akurat realizujemy w tym sprincie

@technites_pl

Skuteczność analizy zależy od
umiejętności zadawania trafnych pytań

Tylko jak zadawać trafne pytania
gdy nie zna się biznesu?

@technites_pl

... a gdyby tak znać problemy biznesowe

i ich dobre rozwiązania,

które ludzie przed nami

już wielokrotnie sprawdzili

@technites_pl

• komponowalne modyfikatory
  • handel: wycena
  • ubezpieczenia: wyznaczanie składek, wypłat
  • usługi serwisowe: dobór terminów
  • ...
• dostępność
  • turystyka: pokoje
  • medycyna: czas lekarzy i sprzęt
  • transport: miejsce w środkach transportu
  • ...

Czy każda firma jest faktycznie tak unikalna?

@technites_pl

@technites_pl

• szablony i ich instancje
  • marketing: kreacja - emisja
  • teatr: sztuka - wystawienie sztuki
  • wszędzie: szablon umowy - umowa
  • ...
• odroczone modyfikacje
  • administracja publiczna: wnioski
  • handel: modyfikowanie opisów produktów
  • finanse: zakładanie kont

Czy każda firma jest faktycznie tak unikalna?

@technites_pl

• wartości i jednostki miary (np. pieniądze)
  • wszędzie
• osoby / firmy / etc. i ich role (Party)
  • wszędzie
• historia
  • wszędzie
• ...

Czy każda firma jest faktycznie tak unikalna?

... czy Core Domain
w ogóle istnieje ?

@technites_pl

Może super generyczny ERP jest jednak optymalnym rozwiązaniem ?

Wystarczyłoby połączyć archetypy i gotowe !

@technites_pl

prawie jak hotel ...

... "prawie" robi wielką różnicę

W czym tkwi specyfika przedsiębiorstw ?

@technites_pl

The greatest value of custom software comes
from the total control of the Core Domain.

- Eric Evans

Core Domain to najczęściej
"jedynie" kompozycja archetypów

@technites_pl

Przewagi konkurencyjne zwykle
zależą od parametryzacji systemu
a nie samych jego operacji

Czy to jest nowy temat ?

@technites_pl

1996r.

2001r.

1997r.

@technites_pl

2004r.

2011r.

Czy to jest nowy temat ?

@technites_pl

Czego dotyczą archetypy ?

Ograniczenie archetypów
do poziomu modelu danych
skazuje nas na
Table Driven Development

@technites_pl

@technites_pl

Co mają wspierać systemy IT ?

Entity

Attr. 1

Attr. 2

Attr. 3

...

==

To co najistotniejsze w modelowaniu to:
zachowania, reguły i procesy biznesowe

Dane "tylko" umożliwiają ich realizację

@technites_pl

@technites_pl

Poziomy abstrakcji

@technites_pl

1. Brak abstrakcji
   - konkretne przypadki

2. Abstrakcja od konkretnych przypadków
   - model konkretnej firmy

3. Abstrakcja od specyfiki konkretnej firmy
   - standardy branżowe

4. Abstrakcja od specyfiki branży
   - wzorce analityczne

5. ...

Siła abstrakcji płynie z tego
co zostało wyeksponowane
a nie z tego co zostało pominięte

@technites_pl

@technites_pl

• Język archetypów może się różnić
  od języka konkretnego przedsiębiorstwa
   
• Model wyznaczony przez archetyp nie jest
  modelem konkretnego przedsiębiorstwa
   
• Nie wszystkie elementy archetypu muszą być przydatne w modelu konkretnego przedsiębiorstwa

Użycie abstrakcji

Archetypy to narzędzie, które mają pomóc
w modelowaniu rzeczywistości,

a nie nagiąć rzeczywistość do siebie!

@technites_pl

@technites_pl

Deweloper w nowej domenie

@technites_pl

Jakie tu są reguły ?

@technites_pl

Do czego mogą się przydać archetypy ?

• zrozumienie wielu różnych koncepcji biznesowych
• zadawanie lepszych pytań ekspertom domenowym
• budowanie rozwiązań ze sprawdzonych elementów
• szybkie opracowywanie alternatywnych modeli
• walidacja opracowanych modeli

Archetypy modeli domenowych to

sprawdzone rozwiązania

powszechnych problemów biznesowych

@technites_pl

na tyle abstrakcyjne,

że da się je zastosować w wielu przedsiębiorstwach

na tyle konkretnych,
że da się ich użyć do eksploracji domeny
wspólnie z ludźmi z biznesu

Odnajdowanie archetypów

@technites_pl

@technites_pl

Sprzedaż biletów

@technites_pl

Jak do tego doszło ???

CC BY-SA 3.0 wikipedia.org/wiki/Plik:Overflowed_platform_of_Vyhino,_fore_part_3.jpg

@technites_pl

Sprzedaż biletów

Eksploracji domeny nie da się zautomatyzować żadnym narzędziem

Archetypy to tylko jedno z nich

ale warto je mieć
w swojej skrzynce z narzędziami !

@technites_pl

Tylko czemu nie uczą tego na studiach ???

Takeaways

@technites_pl

Tworzenie softu biznesowego
to nie rocket science

Co nie znaczy,
że jest to proste i nudne

@technites_pl

Unikalność rozwiązań biznesowych
wynika głównie z kompozycji
powszechnie znanych koncepcji
i ich parametryzacji

@technites_pl

@technites_pl

Warto znać
archetypy modeli domenowych,
żeby biznes w kolejnym projekcie
był mniejszym zaskoczeniem

a modelowanie było
naprawdę efektywne