Wszy
Świeżbowce
Nużeńce
Kleszcze
Wszy należą do zewnętrznych pasożytów ludzi i zwierząt, wśród gatunków atakujących skórę człowieka wyróżniamy wesz ludzką, wywołującą wszawicę głowową i wesz łonową, bytująca w obrębie włosów na wzgórku łonowym i rzadziej – w obrębie owłosienia dołu pachowego.
Wszy żyją wyłącznie na owłosionej części skóry, żywią
się krwią człowieka. W miejscu ugryzienia powstaje odczyn zapalny skóry, który powoduje uczucie silnego świądu, a w konsekwencji drapanie się.
Dorosłe osobniki osiągają wielkość 2-3 mm, są barwy biało-brązowej.
CYKL ROZWOJOWY
Dorosłe samice składają od 100 do 300 jaj w ciągu doby. Jaja tzw. gnidy samica
składa na nasadzie włosów blisko skóry głowy, przytwierdzając je specjalną lepką
substancją do włosa.
Po kilku dniach z jaj (gnid) wylęgają się młode osobniki.
.
Objawy wszawicy:
.
Zalecenia w przypadku stwierdzenia wszawicy:
.
Profilaktyka wszawicy:
Dlatego należy:
.
Leczenie wszawicy:
Wszawica nie jest chorobą brudu lub braku higieny. Zarazić się nią może poprzez bezpośredni kontakt z chorą osobą bez wyjątku każdy człowiek!
Ważne!
Wszawica jest chorobą występującą na całym świecie. Nie powinna być błędnie utożsamiana z ubóstwem i traktowana jako temat tabu.
Mitem jest, że wszy potrafią skakać i pływać. Pasożyty te poruszają się wyłącznie poprzez pełzanie. Zarażenie następuje w wyniku bliskiego kontaktu z chorym lub jego rzeczami osobistymi.
Wszawica jest problemem etycznym ale również zdrowotnym, gdyż powoduje wystąpienie swędzących grudek zapalnych, które po zdrapaniu mogą ulec wtórnym zakażeniom bakteryjnym.
Wszawicą łonową można zarazić się poprzez kontakt płciowy z osobą cierpiącą na tą przypadłość. Wesz łonowa (mendoweszka) może nie być widoczna na pierwszy rzut oka. Mniejsza od wszy głowowej, ukryta w meszku włosowym i odzieży, mało ruchliwa jednak wywołująca duży dyskomfort życia.
Mendoweszka należy do gatunku Pthiridae i pasożytuje na człowieku wywołując chorobę zwaną wszawicą. Samce osiągają wielkość jeden i trzy dziesiąte milimetra, natomiast samice jeden i pięć dziesiątych milimetra. Pasożyty są silnie spłaszczone grzbietowo - brzusznie. Samica składa około pięćdziesięciu gnid (jaj), które przyklejają się do nasady włosa. Rozwój trwa od dziesięciu do szesnastu dni.
Choroba dla lekarzy nie stanowi sensacji i nie jest wynikiem braku higieny intymnej czy niedbalstwa. Z tego względu nie należy wyzbyć się uprzedzeń i udać się do dermatologa. Do lekarza powinien udać się partner, aby zabezpieczyć się przed kolejną wszawicą.
LECZENIE:
W pierwszym etapie należy ogolić włosy łonowe. Lekarz zaleci odpowiednie środki owadobójcze do stosowanie zewnętrznego, które pomogą w pozbyciu się problemu. Dermatolog może również zalecić pranie ubrań z dodatkiem biobójczym (sterylizującym). Preparat można kupić w aptece lub drogeriach i jest przeznaczony do prania zarówno w rękach, jak i pralkach.
PREPARATY NA WSZAWICE:
Mogą to być żele do smarowania, lotiony przeważnie na bazie repelentów, pyriproxyfenu lub benzoesanu benzylu.
Świerzbowiec ludzki (Sarcoptes scabiei hominis) jest małym okrągławym roztoczem, którego samica osiąga 0,4 mm a samiec około 0,3 mm długości. Pasożyt ten drąży w skórze człowieka długie na parę milimetrów kanaliki. Na przodzie ciała znajdują się narządy pyszczkowe, za pomocą których świerzbowiec drąży chodniki w skórze człowieka. Świerzbowiec ludzki wywołuje u człowieka chorobę zwaną świerzbem (scabies).
OBRAZ KLINICZNY:
Wykwitem podstawowym w świerzbie jest nora świerzbowcowa w kształcie litery C, L lub S umiejscowiona w warstwie rogowej naskórka w wyniku drapania w obrębie skóry powstają zmiany wtórne: przeczosy, nadżerki, grudki, pęcherzyki, strupki.
Najczęstsze umiejscowienie zmian:
Kleszcze należą do gromady pajęczaków, do której zaliczamy także pająki i roztocza. Wyglądem przypominają małe, czarne pajączki, które wydają się zupełnie nieszkodliwe.
W rzeczywistości te niepozorne osobniki, są jednymi z najbardziej niebezpiecznych pasożytów atakujących człowieka.
W Polsce występuje kilka gatunków kleszczy, jednak najbardziej rozpowszechniony jest kleszcz pospolity (Ixodes ricinus).
Ulubionymi siedliskami kleszczy, żywiących się krwią ssaków, ptaków i gadów, są wilgotne obszary roślinne, zwłaszcza lasy liściaste i mieszane, łąki, polany oraz zarośla w pobliżu jezior i rzek. Można je także spotkać w parku lub przydomowym ogródku.Znacznie rzadziej występują w suchych, sosnowych lasach. Larwy kleszczy żyją przeważnie w trawie, natomiast osobniki dojrzałe mogą czaić się wyżej na krzakach lub drzewach.
USUWANIE KLESZCZA:
Usuwamy przy pomocy pęsety. Najlepiej ująć kleszcza bezpośrednio przy skórze i delikatnie, ale zdecydowanym ruchem, wyciągnąć lub wykręcić go ze skóry. W aptekach dostępne są także specjalne urządzenia do wyjmowania kleszczy. Należy uważać, aby podczas usuwania nie uszkodzić kleszcza tak, aby w naszej skórze nie pozostała jego główka.
USUWANIE KLESZCZA:
Po wyjęciu pasożyta, ranę należy przemyć środkiem dezynfekującym, a ręce umyć wodą z mydłem. Miejsce ukłucia należy obserwować przez okres kilku tygodni - gdy pojawi się zaczerwienie lub powiększający się rumień, trzeba niezwłocznie zgłosić się do lekarza!
NIE NALEŻY! kleszcza zgniatać, przypalać zapałką, smarować tłuszczem ani benzyną. Czynności te powodują, że kleszcz może zwrócić treść pokarmową, co znacznie zwiększa ryzyko przeniesienia drobnoustrojów chorobotwórczych.
CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ KLESZCZE
BORELIOZA Z LYME
ODKLESZCZOWE
ZAPALENIE MÓZGU
BOLERIOZA
Jest przewlekłą chorobą wieloukładową. Człowiek zakaża się krętkami podczas ukłucia kleszcza lub wtarcia jego wydalin lub fragmentów ciała w miejscu uszkodzenia skóry. Do zakażenia człowieka dochodzi zazwyczaj dopiero po 24-48 godzinach od momentu ukąszenia .
Nieleczona borelioza przebiega u człowieka w 3 etapach:
I etap infekcji zlokalizowanej
II etap infekcji rozproszonej
III etap infekcji przewlekłej
BOLERIOZA
Etap infekcji zlokalizowanej:
BOLERIOZA
Etap infekcji rozproszonej:
Etap infekcji przewlekłej:
ODKLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU:
(KZM) jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego przenoszoną przez kleszcze Ixodes. Czynnikiem etiologicznym choroby jest wirus RNA należący do rodziny Flaviviridae. Okres wylęgania KZM wynosi od 4 do 28 dni, średnio 7 - 14 dni, w przypadku zakażenia pokarmowego jest krótszy i trwa 3 - 4 dni.
PRZENOSZENIE:
Zakażenie następuje w wyniku ukłucia przez zakażonego kleszcza, ale choroba może szerzyć się również drogą pokarmową przez picie surowego, niepasteryzowanego mleka (kozie, owcze, krowie) pochodzącego od zakażonych zwierząt. Rzadziej do infekcji dochodzi drogą wziewną np. przez wdychanie kurzu zanieczyszczonego kałem kleszczy.
ODKLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU:
Choroba przebiega w dwóch fazach:
I FAZA
Objawy przypominają infekcję grypową lub grypopodobną. Występuje wówczas: temperatura do 38 stopni; złe samopoczucie z narastającym osłabieniem; bóle głowy i karku; bóle mięśni kończyn, a także bóle gałek ocznych. Faza ta trwa zwykle około 4-14 dni. U części chorych, kiedy wirus KZM dostanie się do mózgu następuje druga faza choroby.
II FAZA
pojawia się: - wysoka gorączka nawet do 40°C; silne bóle głowy; nudności, wymioty; objawy oponowe; bóle stawów i mięśni. W takim stanie osoba powinna być hospitalizowana
Nużeniec ludzki jest to roztocze zasiedlające okolicę gruczołów łojowych i torebek włosowych człowieka. Jest bardzo małym pajęczakiem o podłużnym kształcie, widzianym wyłącznie po powiększeniu mikroskopowym. Odżywia się łojem, przesączem osocza krwi i martwymi komórkami naskórka. Sam osobnik nie jest groźny dla skóry, natomiast jego odchody gromadzące się w okolicach gruczołów łojowych i torebek włosowych wywołują szereg chorób dermatologicznych i okulistycznych zwanych nużycą czy demodekozą
OBJAWY CHOROBOWE:
W dermatologii nasilona nużyca jest czynnikiem etiologicznym takich dolegliwości jak:
ROZPOZNANIE
Badanie mikroskopowe pozwala na stwierdzenie obecności nużeńca, a tym samym umożliwia szybką diagnostykę i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Miejsca narażone na infekcje obejmują głównie obszary znajdujące się blisko dużej ilości gruczołów łojowych, takie jak:
a także: przewód słuchowy zewnętrzny, okolice brodawek piersiowych,wargi sromowe, penis, odbyt.
Żywotność pasożyta zwiększa się wraz ze wzrostem temperatury otoczenia. Rozwojowi nużeńca najbardziej sprzyja temperatura wynosząca około 37 st. C, ale osłabienie jego aktywności można zaobserwować juz w temperaturze bliskiej 45 st. C. Zabójcza dla nużeńca jest temperatura 54 st. C.