Titel impliceert dat opstand er moet komen.
Ik hoop dat iedereen hier dat ook daadwerkelijk wil.
Hoe? Goede vraag.
We kunnen een Troelstraatje doen. Dat ik roep "Al zou het ons leven moeten gelden, wij zullen het gaarne en jubelend geven ter voldoening aan de eischen van het historisch oogenblik".
En dat buiten nogal blijkt tegen te vallen wie verder allemaal zin heeft om mee te doen.
Feitelijk is dus de vraag: hoe ver zijn we verwijderd van moment dat miljoenen mensen vinden dat het anders moet en afdwingen dat het anders wordt.
Geen definitief antwoord, hoop dat we straks vooral samen stapje dichterbij antwoord kunnen komen.
Buitenland doet het beter
Ver verwijderd van dat moment. Verder misschien nog wel dan 10 jaar geleden. Verder verwijderd ook dan in andere landen.
Jeremy Corbyn.
Bernie Sanders. Miljoenen mensen, vooral veel jongeren.
Opvallend: oude blanke mannen die jongeren aanspreken.
Die hetzelfde roepen als ze al in de jaren '70 deden.
Soc-dem+, maar toch relatieve verademing.
Syriza. Treurig, laat zien dat ook met een meerderheid je er nog niet bent. Nodig: maatschappelijke druk, internationale solidariteit, duidelijke strategie klaar hebben.
Podemos. Interessant experiment. Eind juni verder.
Allemaal 100% perfect? Nee. Maar ze zijn wel richtinggevend in het publieke debat, een plek waar mensen terecht kunnen.
Stil in Nederland
In Nederland nog minder tekenen van linkse opleving.
Wel: grote desillusie en onvrede over 'de politiek', overheidsbeleid, bezuinigingen.
Crisis/2008, werkloosheid, permanente groei precariteit, enz.
Leek even ruimte voor alternatief, enige discussie gekomen, maar dominant verhaal al snel: 'realisme' / stabiliteit.
Naast sociaal-economische thema's blijft identiteit / 'integratie' / islam / etc voortdurend dominant. Nu vluchtelingen als kapstok. Onvoldoende weerwoord, al 10-15jr in de verdediging en verder aan het opschuiven.
Wel veel onvrede, ook best wat strijd, heroriëntatie vakbond (FNV), opkomende sociale bewegingen (klimaat, racisme). Maar geen linkse beweging die collectieve richting heeft.
PvdA, GL
Links in parlement: 30-35 zetels peilingen. Niet enige linkse krachten, maar wel belangrijke + graadmeter steun bevolking.
'Eerlijke verhaal' v/d PvdA: postpolitieke leegte. Dijsselbloem over Varoufakis: 'ideologische lading ipv reëel en realistisch'.
Centrisme. Her en der goede bedoelingen (Van Waarde).
Maakt zich op voor wederopstanding, 'zoals gebruikelijk'.
Opleving GL en Klaver: illusie dat iémand een samenhangend links verhaal heeft, rennen mensen al massaal op af.
TINA doorbreken, maar zelf uitdrager ervan (Kunduz-akkoord). En in welke regering stapt GL straks?
Ideologie? "Ons land snakt naar verandering. Onze samenleving wil een nieuwe koers. Omdat het beter kan. Omdat het beter moet. Omdat het tijd is voor verandering."
SP
Enige daadwerkelijke linkse potentiële machtsfactor, vonden veel mensen heel lang, inclusief ik.
Mijn doel: niet kwaad spreken over SP, maar discussie die nodig is om 'SP en links te redden'. (Leest u mijn blogs maar)
Mijn analyse: stilstand in ontwikkeling en denken sinds ongeveer 2006. Partij niet veranderd terwijl de samenleving wel veranderde. + Historische tekorten versterkt zichtbaar.
1) Activisme en massalijn.
Activisme sterk punt. Naar mensen toe om te luisteren naar wat ze vinden, je daarboven niet verheven voelen.
Maar massalijn - niet hetzelfde als 'zwijgen'.
Reductie massa tot 1 homogene hypothetische voorstelling. Met onveranderlijke opvattingen.
SP (vervolg)
2. Historische isolatie: wij zijn de enige die weten wat mensen willen, en de enigen die er wat aan doen.
Voor een deel ook waar. Maar gevolg wel: isolationisme en weinig op samenwerking gericht.
En veel ontwikkelingen en discussies binnen links gemist.
Reductie van linkse politiek tot soc-ec dimensie, aspect van vulgar maxism erin. Idee: racisme is ook opgelost als we de armoede verminderen. (Versus: intersectionaliteit, strijd tegen verschillende vormen van achterstelling.)
3. 'Verantwoordelijkheid nemen' als strategie.
Bewijzen niet alleen maar 'tegen'; maar hoe vaak moet je dat bewijzen? Regeren: alleen als je substantieel verschil maakt en met maatschappelijke druk. Anders herhaling PvdA.
Linkse 'nichevorming'
Linkse nichevorming zorgelijk. Ik schreef in 2012:
'Een steeds groter arsenaal aan concepten is gegoten in een simplistisch, dichotoom model: volk versus elite, nationalisme versus kosmopolitisme, laagopgeleid versus hoogopgeleid, verliezers vs winnaars, progressief. Culture war.'
Dat was verhaal GL / D66, Duyvendak, Pels. Postpolitiek, verdoezelt economische tegenstellingen. Zit een superioriteitsdenken in, waar zou u liever bij horen? Discours is performatief -> praten over kloof construeert kloof.
Breed geinternaliseerd. En zonder analyse en bestrijden daarvan, draagt het bij aan nichevorming en conservatisme.
Bij SP: nationalisme overstemt linkse eurokritische boodschap. En 'Tegen de elite'.
(Vergelijk met vroeger: feminisme is bourgeois :-) )
2015 en 2017
In 2015 die discussies neergezet richting congres november.
Congres als codificatie van de enige juiste lijn (van JM).
'We zijn (3x) op orde', 'De grootste op links'. Weinigen zeggen hardop wat iedereen buiten de partij zegt.
'Goede discussie gehad (?), de gelederen weer gesloten'.
Nu ophouden met praten en eens wat gaan doen.
Keerpunt voor mij: Oekraïne vs vluchtelingen. Goede kant op aan het duwen of de verkeerde kant op? Ook gelijk gekregen.
Inschatting 2016: wel organisatorische verandering (=goed), geen politiek/strategische verandering. Ook gelijk gekregen.
Focus op zorg moet nu SP redden (= herhaling patroon).
Discussie stopt niet, ook niet in media (iig over Roemer dan).
Nav programma en lijst in de partij. In mrt 2017 winst/verlies en balans opmaken: verandering mogelijk, of alternatief nodig.
En wat willen we dan?
Een brede, inclusieve beweging die een motorblok, een spil is van linkse krachten in Nederland.
Betekent én sociaal-economische links geluid, vakbond, etc, én koppeling aan bewegingen rond klimaat, antiracisme, vluchtelingen, intl solidariteit (want daar is dynamiek - voor een deel helemaal buiten politiek in enge zin om).
Doet Sanders beter. 'Our job is not to divide - our job is to bring people together'.
En PvdA België gaat niet electoraal maar inmiddels inhoudelijk wel SP voorbij (miljonairstax én racisme / diversiteit / Pride).
We willen beweging die altijd voorop loopt, maar ook niet te ver voor de troepen uit loopt. Geen linkse gelijkhebberigheid.
Positief en met engelengeduld mensen uitleggen hoe het zit wat de werkelijke tegenstelling is.
Bereid zijn eigen gelijk en werkwijze kritisch te onderzoeken.
Op naar de opstand
Als we dat niet doen, lopen we het risico dat de opstand niet van links maar van rechts komt. De revolte van Wilders.
Voorkomen met linkse beweging die geloofwaardig alternatief is en breed gedragen wordt. (Hoe daar vanuit nu te komen?)
Uiteindelijk: richting een linkse meerderheidsstrategie.
Met mensen uit de SP, GL, PvdD, misschien zelfs PvdA die dat door hebben, en vakbond / sociale bewegingen.
Regeren lukt je alleen met sterke buitenparlementaire beweging en maatschappelijke druk uitoefenen.
Liefst al volgend jaar statement: 'we willen alleen met elkaar', maar dat gaat niet gebeuren en is weinig geloofwaardig.
Linkse meerderheid nu verder weg dan ooit. Maar de potentie is er wel, als je zorgt dat mensen er weer in kunnen geloven.