Okresy Malarskie

Prehistoria

Zostało odkryte właściwie dopiero w XIX wiek,a najbardziej istotne odkrycia pochodzą z XX wieku – np. jaskinia Lascaux.Najczęstszym tematem malowideł prehistorycznych są zwierzęta i postaci ludzkie. Malowidła te urzekają swoją siłą i naturalizmem.

Podłożem dla malarstwa była skała jaskiń, na której prostymi farbami z pigmentów i gliny zarysowywano kontury obiektów, a czasem wypełniano je ziemistymi barwami.

Farby nanoszono rękoma, za pomocą mchu, a czasami pryskano barwnikiem z wydrążonych kości. Do prymitywnych technik malarskich wrócono w XX wieku; niektórzy ekspresjoniści malowali rękami, a Jackson Pollock stosował podobną do wspomnianej wyżej technikę pryskania farbą.

Mezopotamia

Cala sztuka i życie mezopotami regulowane było przez religię. W oparciu o nią tworzono rzeźbę. Architekturę,płaskorzeźby a także malarstwo. O stylu panującym w danym okresie decydowały przede wszystkim warunki historyczne a także upodobania panującego w danym momencie władcy. Każdy z nich narzucał swoim artystom własny konkretny ton twórczy dyktowany indywidualnymi potrzebami. Kultura Mezopotamii promieniowała daleko poza swoje granice (Egipt, Indie, Syria, Azja Mniejsza, Palestyna), a jej osiągnięcia przez wpływ na kulturę klasyczną weszły na stałe do dorobku kultury europejskiej.

Grecja

Jako wydarzenie rozpoczynające ten okres przyjmowana jest data bitwy pod Salaminą (480 p.n.e.) a wydarzenia kończące go wiązane są z datą śmierci Aleksandra Macedońskiego w 323 p.n.e., po której nastąpił stopniowy podział jego imperium.W malarstwie monumentalnym Polignot z Tazos[13] wzbogacił dotychczas używaną paletę barw (kolory: biały, czarny i czerwony) o kolor żółty oraz zastosował wieloplanowość w komponowaniu scen, próbując oddać w ten sposób perspektywę. Na jego obrazach postacie pierwszoplanowe umieszczone były w dolnym rzędzie, kolejne plany rozbudowywał w górnej części obrazu.

Egipt

Malarstwo egipskie nie jest artystyczną wizją otaczającego świata. To rodzaj specyficznego "pisma", które symbolem postaci, zdarzenia i koloru ma wyczarować świat, w którym zmarły ma zaistnieć w otoczeniu bogów.Malarstwo egipskie powstawało bezpośrednio na materiale, z którego wzniesiono budowlę.Malowidła pokrywały ściany, sufity grobowców i świątyń. Wnętrza domów dekorowano znacznie skromniej (wyjątek stanowiły pałace faraona w okresie Nowego Państwa, przeznaczone dla Amenhotepa III i Amenhotepa IV). Dekoracja domów służyła zapewnieniu im magicznej ochrony i bezpieczeństwa.

Rzym

O malarstwie rzymskim mówi się, że ukształtowało się ono pod dużym wpływem greckim. Niektórzy historycy sztuki są nawet skłonni traktować je jako płynną kontynuację sztuki helleńskiej; rozwijającą się po prostu w odmiennych warunkach politycznych. W malarstwie rzymskim panował styl egiptyzujący, a od połowy I wieku n.e. – iluzjonistyczny. Cel, jaki przyświecał tego rodzaju dekoracji podyktowany był względami praktycznymi: przestrzenne malarstwo miało powiększyć optycznie dość ciasne pomieszczenia. Co warte podkreślenia malarstwo rzymskie jest praktycznie anonimowe. Wykonawcą malunków był zazwyczaj niewolnik grecki, który miał raczej opinię rzemieślnika, niżeli artysty. Po dziś dzień zachowało się niewiele nazwisk np.: Studius

Stuka Wczesnowchrześcijańska

sztuka pierwszych chrześcijan, wyrażająca ich przynależność religijną, powstająca w basenie Morza Śródziemnego. Przyjmowany zasięg czasowy jest różny. W najszerszym rozumieniu sztuka wczesnochrześcijańska obejmuje okres od II do VII wieku; w węższym, stosowanym m.in. przez André Grabara, obejmuje lata ok.220–395 (czyli okres od pojawienia się pierwszych znanych przykładów sztuki chrześcijańskiej do podziału cesarstwa rzymskiego na część wschodnią i zachodnią).

Sztuka bizantyjska

sztuka chrześcijańska Wschodniego Cesarstwa Rzymskiego (Bizantyńskiego) i kręgu jego oddziaływania. Za jej początek uważa się założenie Konstantynopola w 330 r. , podział Cesarstwa Rzymskiego w 395 roku lub czasyJustyniana (VI wiek), za koniec - rok 1453. Sztuka ta stanowiła przedłużenie greckiej sztuki starożytnej i wypowiadała się głównie w architekturze, przede wszystkim sakralnej. Istotną rolę odgrywało również malarstwo pod postacią malowideł ściennych, mozaik i obrazów (ikon). Rozwijało się rzemiosło, rzeźba natomiast (zwłaszcza figuralna) pełniła funkcję marginalną.

Romanizm

styl w sztukach plastycznych XI-XIII wieku, ukształtowany w Europie zachodniej (na zachód od Renu), na terenach zajmowanych obecnie przez dzisiejsze północne Włochy, Francję i zachodnie Niemcy. Wkrótce zasięgiem nowego stylu objęte zostały kolejne tereny Europy i wraz z prowadzonymi wyprawami krzyżowymi przeniknął na Bliski Wschód. Czas trwania sztuki romańskiej był niejednolity; występowały także różnice w stylu między poszczególnymi regionami. Sztuka ta wyrosła na bazie antyku oraz doświadczeń sztuki karolińskiej i ottońskiej, także bizantyńskiej.

Gotyk

styl w architekturze i innych dziedzinach sztuk plastycznych (rzeźbie, malarstwie i sztuce sepulkralnej), który powstał przed połową XII wieku we Francji i szybko rozprzestrzenił się w Anglii (zob. architektura gotycka w Anglii), następnie w wielu innych państwachEuropy [1].

Powstanie gotyku związane jest z rozwijającą się pod koniec średniowiecza kulturą dworską, rycerską i mieszczańską.

Renesans

Sztuka renesansu jest bardzo różnorodna i złożona. Można w niej jednak wskazać pewne elementy wspólne i typowe. Do najważniejszych nowości, jakie wprowadził renesans, należy bezsprzecznie powrót do osiągnięć antycznej sztuki Greków i Rzymian. Wpływy te dotyczyły głównie architektury. Przedstawiciele sztuki Odrodzenia uważali się za spadkobierców sztuki antycznej. Mieli świadomość piękna starożytnych form i pragnęli je odrodzić zarówno w dziełach literackich, jak i malarstwie, rzeźbach i architekturze.

Barok

Sztuka Baroku rozwijała się w XVII wieku i na początku wieku XVIII. Zasięgiem ogarnęła całą Europę i Amerykę Łacińską. W tych wiekach Barok pojawiał się i wygasał niejednocześnie. Miał co prawda wspólne założenia estetyczne, ale w różnych krajach przybierał różne formy, nawiązując często do lokalnych tradycji. W niektórych krajach Barok cieszył się ogromną popularnością, w innych formy barokowe występowały dość rzadko i przez krótki okres. Różnice te należy tłumaczyć różnorodnością kulturową i geograficzną oraz różnorakimi wpływami historycznymi.

Rokoko

nurt stylistyczny, obecny zwłaszcza w architekturze wnętrz, ornamentyce, rzemiośle artystycznym i malarstwie, występujący w sztuce europejskiej w latach ok. 1720-1790. Nurt rokokowy wyróżnia się także w dziejach literatury.

Uważane czasem za końcową fazę baroku, w rzeczywistości zajęło wobec niego pozycję przeciwstawną. Sprzeciwiło się pompatycznemu ceremoniałowi, monumentalizmowi i oficjalnemu charakterowi stylu Ludwika XIV, skłaniając się ku większej kameralności, zmysłowości, wyrafinowaniu i pewnej sentymentalności. Odznaczało się lekkością i dekoracyjnością form, swobodną kompozycją, asymetrią i płynnością linii oraz motywami egzotycznymi (np. chińskimi). Styl rokokowy najsilniej rozwinął się we Francji i związany był głównie z życiem dworskim.

Klasycyzm

styl w muzyce, sztuce, literaturze oraz architekturze odwołujący się do kultury starożytnychRzymian i Greków. Styl ten nawiązywał głównie do antyku. W Europie tzw. „powrót do źródeł” (klasycznych) pojawił się już w renesansie – jako odrodzenie kultury wielkiego Rzymu. Jako styl dominujący epoki wpływał na kształt innych nurtów kulturowych okresu jak manieryzm, barok, rokoko. Trwał do końca wieku XVIII, w niektórych krajach do lat 30. następnego stulecia, a nawet dłużej. Zmodyfikowany klasycyzm przeradzał się czasem w eklektyzm końca XIX wieku. Klasycyzm jako styl panował w epoce oświecenia. Najpełniejszy rozkwit klasycyzmu nastąpił w I poł. XVIII wieku. W dziedzinie literatury swoisty kres klasycyzmu przyniosła walka klasyków z romantykami.

Romantyzm

epoka w historii sztuki i historii literatury trwająca od lat 90. XVIII wieku do lat 40. XIX wieku. Romantyzm był ruchem ideowym, literackim i artystycznym, który rozwinął się początkowo w Europie i wyrażał się wpoezji, malarstwie i muzyce.

Powstał jako reakcja na zmiany społeczne i polityczne wywołane rewolucją przemysłową i rewolucją francuską z 1789 roku. Był formą buntu przeciwko ustalonym regułom społecznym, które rządziły społeczeństwami epoki Oświecenia – przeciw sztywnym zasadom życiaarystokracji i mieszczaństwa, ustalonym regułom życia politycznego oraz przeciw naukowemu podejściu do natury i człowieka.

Realizm

styl w malarstwie europejskim drugiej połowy XIX wieku; zapoczątkowany we Francji, szybko został podchwycony na całym kontynencie. Obrazy realistyczne to głównie sceny rodzajowe z życia prostych ludzi, namalowane przy pomocy uproszczonych środków wyrazu, o spokojnej palecie i kompozycji. Termin o proweniencji francuskiej, został po raz pierwszy użyty w języku polskim w 1857 r. przez Józefa Keniga [1].

Ipresionizm

nurt w sztuce europejskiej, a później także amerykańskiej, który został zapoczątkowany przez grupę paryskich artystów studiujących w Atelier Gleyère oraz w Académie Suisse w drugiej połowie XIX wieku.Osiem paryskich wystaw w latach 1874-1886 zaowocowało zerwaniem nowej sztuki z akademizmem obowiązującym w II połowie tego stulecia. Za początek impresjonizmu uznaje się I wystawę grupy artystów zorganizowaną w atelier fotograficznym Nadara w 1874 roku.Najbardziej charakterystyczną cechą malarstwa i rzeźby impresjonistycznej było dążenie do oddania zmysłowych, ulotnych momentów – "złapania uciekających chwil". Nazwa kierunku została ironicznie nadana przez krytyka sztuki oraz dziennikarza Louisa Leroy

Symbolizm

Symbolizm – kierunek w poezji i sztukach plastycznych, powstały we Francji i Belgii w drugiej połowie XIX wieku, zakładał, że świat poznawany zmysłami (materialny) jest złudą skrywającą prawdziwy, idealny świat, którego zmysłami i rozumem nie można zinterpretować. Pojęć ze świata prawdziwego nie da się opisać za pomocą zwykłego języka, może to zrobić tylko symbol.

Secesja

styl w sztuce europejskiej ostatniego dziesięciolecia XIX wieku i pierwszego XX wieku, zaliczany w ramymodernizmu. Istotą secesji było dążenie do stylowej jedności sztuki dzięki łączeniu działań w różnych jej dziedzinach, a w szczególności rzemiosła artystycznego, architektury wnętrz, rzeźby i grafiki. Charakterystycznymi cechami stylu secesyjnego są: płynne, faliste linie, ornamentacja abstrakcyjna bądź roślinna, inspiracje sztuką japońską, swobodne układy kompozycyjne, asymetria, płaszczyznowość i linearyzm oraz subtelna pastelowa kolorystyka.

We Francji i w krajach anglosaskich styl ten nazywany jest Art Nouveau, w Niemczech Jugendstil lub Sezessionsstil, we Włoszech Stile floreale lubStile liberty.

Postimpresjonizm

terminem tym określa się różne zjawiska w sztuce francuskiej na przełomie XIX i XX wieku, wywodzące się zimpresjonizmu, ale w dużej mierze odrzucające go. Ramy czasowe określa się też bardziej precyzyjnie jako czas od ostatniej wystawy impresjonistów w 1886 roku do pierwszej wystawy fowistów w 1905.Wybitni przedstawiciele tego nurtu to Vincent van Gogh, Paul Gauguin, Paul Cézanne i Henri Toulouse-Lautrec. Z nurtem tym wiąże się twórczość takich grup malarzy jakneoimpresjoniści, nabiści, szkoła z Pont-Aven.

Fowizm

kierunek w malarstwie francuskim początku XX wieku o bardzo żywej i oderwanej od rzeczywistości kolorystyce dzieł.

Ponieważ świat widzialny jawi się jako barwny, malarstwo od wieków posługuje się kolorem właściwym naturze rzeczy. Fowizm jako kierunek istniał bardzo krótko, rozwijał się w latach 1905-1908, a więc w czasie, gdy secesja osiągnęła pełnię. Nie należy jednak do typowych zjawisk tego stylu, lecz jest początkiem rewolucji, która dokonała się w sztuce w XX wieku. Jak każda zasada i ta musiała zostać złamana w burzliwym okresie modernizmu. Choć już Paul Gauguin w niektórych swoich obrazach operował barwą dość swobodnie, prawdziwa burza kolorów rozpętała się na początku XX wieku

Kubizm

kierunek w sztukach plastycznych, głównie malarstwie i rzeźbie, który rozwinął się we Francji na początku XX wieku ok. 1907 roku, poszukujący nowych zasad budowy przestrzennej dzieła przez odrzucenie reguł perspektywy i geometryczne uproszczenie elementów kompozycji.

Prekursorem kubizmu był Georges Braque. Po raz pierwszy określenia kubizm użył krytyk sztuki Louis Vauxcelles. W języku francuskim brzmi ono cubisme i pochodzi od łacińskiego słowa cabuse, co oznacza kostka lub sześcian. Ten termin przyjął się i szybko wszedł do powszechnego użytku, jednak twórcy tego kierunku długo unikali jego stosowania.

Futuryzm

awangardowy kierunek w kulturze (zwłaszcza w literaturze), który narodził się we Włoszech na początku XX wieku. Założeniem futuryzmu było „patrzenie w przyszłość”, odrzucanie przeszłości i tradycji. Futuryzm w swoim żywiołowym manifeście proponował unicestwienie akademii, bibliotek i muzeów, winnych jego zdaniem utrzymywania i utrwalania kultury przestarzałej i niedołężnej, a przez to szkodliwej i niebezpiecznej. Futuryści zawładnęli w pełni sferą estetyki. Wierzyli w profetyczną rolę artysty, którego uznawali za prawdziwego przewodnika duchowego i demiurga nowego społeczeństwa.

Ekspresjonizm

terminu tego po raz pierwszy użył dla oznaczenia swojej sztuki francuski malarz J.A. Hervè w 1901 roku, nadając tę nazwę cyklowi swoich obrazów wystawionych w Salonie Niezależnych. Kierunek w sztuce rozwinął się na dobre na początku XX w. w Niemczech, ale korzeniami sięga do eksperymentów artystycznych wielkich twórców schyłku XIX w.: Vincenta van Gogha, Edwarda Muncha, Jamesa Ensora i Paula Gauguina, których można określić jako prekursorów ekspresjonizmu.

Abstrakcjonizm

kierunek we współczesnych sztukach plastycznych, który charakteryzuje się wyeliminowaniem wszelkich przedstawień mających bezpośrednie odniesienie do form lub przedmiotów obserwowanych w rzeczywistości. Jest to sztuka abstrakcyjna, bezprzedmiotowa. Malarze abstrakcyjni szukali nowych form tj.: linia – plama, pion – poziom, odrzucając figuratywność na rzecz wewnętrznej konstrukcji obrazu układu linii barwnych plam, prostych form geometrycznych. Malarstwo to pragnęło wyzwolić się od tematu, odejść od rzeczywistości, zrezygnować z naśladowania natury. Prekursorami abstrakcjonizmu byli: Wassily Kandinsky, Edward Munch.

Dudaizm

międzynarodowy ruch artystyczno-literacki w sztuce XX wieku, którego głównymi hasłami były dowolność wyrazu artystycznego, zerwanie z wszelką tradycją i swoboda twórcza odrzucająca istniejące kanony. Jego członkowie, będący świadkami I wojny światowej, w poczuciu rozpadu cywilizacji negowali powszechnie przyjęte ideały estetyczne i wartości. Nie wytworzyli jednolitego stylu czy programu, które spójnie łączyłyby ich dzieła – jednoczyła ich raczej wspólna postawa niż styl.W Zurychu artyści tego nurtu skupieni byli wokół poety Tristana Tzaryi malarza Hansa Arpa. W USA działali m.in. Marcel Duchamp, Man Ray i Francis Picabia.

Surrealizm

kierunek w sztuce powstały w 1924 roku we Francji, początkowo występujący wyłącznie wliteraturze, później w sztukach plastycznych, filmie i teatrze. Termin ten stworzył w 1917 roku Guillaume Apollinaire [1]. Przedstawicielami tego nurtu w malarstwie byli: Salvador Dalí, Giorgio de Chirico, Max Ernst, Hans Arp (również w poezji), Marcel Duchamp, Francis Picabia, Osvaldo Licini, René Magritte. W roku 1924 powstało Biuro Poszukiwań Surrealistycznych stanowiące rodzaj poradni

Prezentacja:

Paulina Przytarska

Damian Fil

Bartek Zajkowski

Adrian Szypniewski

Alicja Gulbinowicz

Magda Tramma