Wpływ substancji promieniotwórczych na ludzi, zwierzęta, żywność i wodę
Promieniotwóczość
Inaczej radioaktywność – to zdolność pewnych pierwiastków do emisji promieni: alfa, beta, gamma na skutek rozpadu promieniotwórczego jąder atomowych tych pierwiastków
Skażenie
Znaczny wzrost aktywności promieniotwórczej przedmiotów, organizmów żywych, budynków i wielkich obszarów, powyżej naturalnego poziomu aktywności promieniotwórczej.
Przyczyny
- niewłaściwe stosowanie materiałów radioaktywnych
- wyciek z instalacji jądrowych
- emisja na skutek przegrzania/wybuchu w elektrowni
- opady po wybuchu bomby atomowej
Skażenie - mała dawka
Skutki
- zmniejszenie liczby nowotworów
- zwiększenie szybkości wzrostu
- wzrost wielkości i masy
- zredukowana liczba mutacji
Skażenie - duża dawka
Skutki
- choroba oczy (możliwość ślepoty)
- degradacja niektórych narządów
- uszkodzenia genetyczne
- powstawanie nowotworów białaczki
- uszkodzenia wielu narządów
- choroba popromienna (patrz: następny slajd)
Choroba popromienna
- osłabienie organizmu
- wypadanie włosów
- niedokrwistość
- obniżenie odporności
- mdłości
- bóle i zawroty głowy
- biegunka
Woda i żywność
- stają się substancjami promieniotwórczymi (mogą napromieniować nasz organizm)
- nie zmienia to ich wyglądu ani smaku - potrzeba licznika Geigera
- brak możliwości uzdatnienia w warunkach domowych
- rośliny giną
Jak zabezpieczyć?
Szczelność
Zwrócić uwagę na szczelność i czystość pomieszczeń podczas produkcji lub przetwarzania produktów oraz wody.
Izolacja
Transportować i magazynować produkty w sposób uniemożliwiający ich kontakt ze środowiskiem skażonym.
Zamknięcie
Nie należy przechowywać otwartych opakowań, spożywać tylko te artykuły które nie zostały skażone.
Izolacja
Odizolować ujęcia wody (studnie, pompy, źródła) obudowując je drewnianą konstrukcją z materiałem nieprzemakalnym (papą, folią) lub szczelnie obwijać je folią zwracając uwagę na zabezpieczenia przez zerwaniem przez wiatr.
Zadbać o źródła
Zadbać o teren wokoło źródła w promieniu do 2 m, tak aby woda opadowa nie miała możliwości dostania się do zbiornika (można wykorzystać glinę lub cement)
Po ogłoszeniu alarmu
Ukryć się
Przerwać pracę i natychmiast udać się do pomieszczeń ochronnych (np. schronów).
Ochrona
Drogi oddechowe chronić maskami gazowymi lub innymi środkami ochronnymi.
Nie tamować
Pojazdy (również hulajnogi) zatrzymujemy w taki sposób aby nie tarasowały przejazdu.
Relaks
Przebywając w schronach powinniśmy siedzieć oraz unikać zbędnych ruchów. Bezwzględnie zabronione jest palenie.
Leżenie
W przypadku braku schronu w pobliżu należy położyć się na ziemi w zagłębieniach terenu lub za innymi osłonami.
Pod wiatr
Po ogłoszeniu alarmu należy starać się wyjść ze strefy skażonej jeżeli znajdujemy się w jej obrzeżach, kierując się pod wiatr.
Po odwołaniu alarmu
Opuścić ukrycie
Zabiegi
Poddać się zabiegom sanitarnym w przypadku skażenia.
Dezaktywacja
Przeprowadzić dezaktywacje oraz zabiegi sanitarne żywności, zwierząt gospodarskich, paszy, sprzętu.
Wietrzenie
Wywietrzyć dokładnie wszystkie pomieszczenia.
Słuchać organów
Stosować się ściśle do wskazówek otrzymanych od organów obrony cywilnej.