Trẻ bị suy dinh dưỡng do đâu và cách điều trị như thế nào?
Thiếu năng lượng và các dưỡng chất có thể khiến trẻ bị suy dinh dưỡng. Tình trạng này có thể gây nên hậu quả không nhỏ như trẻ chậm phát triển thể chất, trí não, sức đề kháng yếu, gia tăng tỷ lệ bệnh tật và tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi.
1. Bạn biết gì về suy dinh dưỡng ở trẻ nhỏ?
Suy dinh dưỡng là tình trạng thiếu hụt năng lượng và các dưỡng chất làm ảnh hưởng đến quá trình sống, hoạt động và phát triển bình thường của cơ thể bé.
Có thể phân loại suy dinh dưỡng trẻ em ra 3 thể:
- SDD thể nhẹ cân: do tình trạng thiếu chất dinh dưỡng khiến cho cân nặng thấp hơn so với mức tiêu chuẩn của trẻ nhỏ cùng tuổi và giới tính, được xác định khi cân nặng thấp hơn với mức tiêu chuẩn của trẻ nhỏ cùng tuổi và giới tính (dưới -2SD). Thể nhẹ cân phản ánh tình trạng thiếu hụt dưỡng chất kéo dài cũng như tình trạng thiếu dưỡng chất tại thời điểm đánh giá.
- SDD thể thấp còi: do tình trạng chậm tăng trưởng kéo dài dẫn đến bé không đạt được chiều cao cần có của một đứa trẻ cùng tuổi ở quần thể tham khảo, được xác định khi chiều cao thấp hơn với mức tiêu chuẩn của trẻ cùng tuổi và giới tính (dưới -2SD). Thể còi cọc phản ánh tình trạng kém phát triển mạn tính, kéo dài từ trong quá khứ, có khả năng bắt đầu sớm từ giai đoạn bào thai do mẹ bị thiếu dinh dưỡng.
- SDD thể gầy còm: khi chỉ tiêu cân nặng theo chiều cao của trẻ giảm xuống thấp đáng kể so với trị số nên có ở quần thể tham khảo, được xác định khi cân nặng theo chiều cao thấp hơn với mức tiêu chuẩn của trẻ em cùng tuổi và giới tính (dưới -2SD). Thể gầy còm phản ánh tình trạng thiếu hụt dưỡng chất cấp tính do tình trạng không lên cân hoặc đang sụt cân.
2. Lý do gây ra suy dinh dưỡng ở trẻ nhỏ
Suy dinh dưỡng có thể xảy ra bởi vì thiếu cung cấp, tăng tiêu hao chất dinh dưỡng hoặc cả hai.
Thiếu cung cấp:
- Không cung cấp đủ lương thực thực phẩm
- Trẻ biếng ăn, ăn không đủ lượng cần thiết.
- Chế độ ăn nghèo nàn, cách chế biến không phù hợp, thiếu năng lượng và chất dinh dưỡng.
Tăng tiêu hao:
- Trẻ bệnh, nhất là bệnh kéo dài.
- Rối loạn tiêu hóa- hấp thu.
- Nhiễm ký sinh trùng đường ruột.
- Tiêu hao dưỡng chất do bệnh lý.
- Trong hầu hết trường hợp, suy dinh dưỡng diễn ra do sự kết hợp của cả 2 cơ chế, vừa giảm năng lượng ăn vào vừa tăng năng lượng tiêu hao (Ví dụ trẻ nhỏ bệnh thế nhưng mẹ lại cho ăn kiêng).
Xem thêm:
https://steemit.com/suababau/@suanaotot/danh-gia-top-nhung-loai-sua-bot-co-loi-cho-phu-nu-dang-mang-bau-va-de-uong-nhat-nam-2021
danhgiasua.webflow.io/posts/loai-thuc-pham-bac-phu-huynh-cho-be-yeu-giup-be-tang-can-nhanh-chong
Trẻ ăn quá ít calorie trong ngày
3. Tác động của suy dinh dưỡng lên trẻ nhỏ
- Suy yếu hệ miễn dịch, gia tăng nguy cơ bệnh nhiễm trùng
- Suy dinh dưỡng và thiếu hụt vi chất (thiếu đạm, sắt, kẽm, vitamin,...) làm cho hệ miễn dịch của trẻ yếu đi do đó dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, phải dùng kháng sinh thường xuyên, gây nên lười ăn, tiêu hóa kém, không hấp thụ được chất dinh dưỡng, càng làm suy dinh dưỡng nặng hơn.
- Rối loạn các chức năng cơ thể, gây ra không ít vấn đề về sức khỏe
- Tình trạng suy dinh dưỡng sẽ làm cho các cơ quan trong cơ thể bị rối loạn. Các cơ quan bị ảnh hưởng nặng nề nhất là gan, tim và thận có khả năng gây nên gan thoái hóa mỡ, suy tim, suy thận,....
- Thiếu hụt vi chất cũng gây nhiều vấn đề sức khỏe. Chẳng hạn như, thiếu hụt vitamin A gây khô giác mạc, quáng gà, tác động xấu đến thị giác của trẻ; thiếu sắt, đạm và một số vitamin nhóm B dẫn đến thiếu máu; thiếu đạm, canxi, kẽm, vitamin A,D, K,... ảnh hưởng đến sự phát triển của xương, thiếu hụt đạm gây phù,...
- Chậm phát triển thể chất
- Ảnh hưởng đến vóc dáng. Thiếu chất dinh dưỡng ảnh hưởng trên chức năng toàn bộ các hệ cơ quan của cơ thể, kể cả hệ cơ xương, nhất là ở thời điểm 1000 ngày đầu đời (giai đoạn bào thai và 2 năm đầu). Suy dinh dưỡng sớm và kéo dài khiến cho trẻ em tăng trưởng còi cọc, khi trưởng thành có tầm vóc thấp, gia tăng nguy cơ béo phì về sau.
- Chậm phát triển thần kinh
- Suy dinh dưỡng ảnh hưởng tới sự phát triển bình thường của trí não ở giai đoạn trẻ nhỏ dưới 6 tuổi do thiếu hụt những dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển não và trí tuệ của trẻ như chất béo, chất đường bột, sắt, iốt, DHA, Taurine...
- Bé bị suy dinh dưỡng cũng thường chậm chạp, gặp những vấn đề về ngôn ngữ, trí nhớ và giao tiếp xã hội kéo theo sự suy giảm khả năng chú ý, học tập, tiếp thu.
Trẻ hay bị rối loạn tiêu hóa
4. Cách phục hồi trẻ bị suy dinh dưỡng
- Điều trị các tình trạng cấp: Mất nước hay phù nề khắp cơ thể, rối loạn điện giải, suy tim cấp, nhiễm trùng, nhiễm ký sinh trùng, rối loạn tiêu hóa- hấp thu, ...
- Tăng cường những chất dinh dưỡng thiếu hụt: vitamin A, sắt, canxi, vitamin D, axit folic, đa sinh tố,...
- Tăng khẩu phần dinh dưỡng lên mức tối đa phù hợp với khả năng tiêu hoá hấp thu của trẻ nhỏ, sử dụng những thực phẩm giàu năng lượng, những sản phẩm dinh dưỡng đặc biệt, ...
Khắc phục suy dinh dưỡng tại nhà
- Đảm bảo bổ sung đầy đủ năng lượng, chất đạm và chất dinh dưỡng đáp ứng nhu cầu phục hồi dinh dưỡng và tăng trưởng cơ thể.
- Tăng năng lượng khẩu phần cho bữa ăn hàng ngày nếu con không thể ăn đủ theo nhu cầu bằng các biện pháp:
- Cho ăn nhiều món trong cùng một bữa.
- Nâng số lần ăn trong ngày nếu bé không thể ăn nhiều trong một lần.
- Cho ăn càng đặc càng tốt, sử dụng các loại bột mộng để làm lỏng thức ăn đặc nhưng vẫn đảm bảo độ đậm đặc của thức ăn.
- Gia tăng thức ăn giàu năng lượng: thêm dầu mỡ vào thức ăn của trẻ, sử dụng các loại thực phẩm giàu năng lượng.
- Cho ăn bổ sung sau bệnh.
- Cho bú mẹ kéo dài sau 12 tháng. Nếu không có sữa mẹ đủ, lựa chọn sản phẩm sữa thay thế thích hợp.
- Theo dõi định kỳ tình trạng dinh dưỡng và sức khỏe của trẻ.
Để trẻ rửa tay thường xuyên bằng nước sạch
5. Ngăn ngừa suy dinh dưỡng trẻ em ở cộng đồng
- Cho trẻ bú mẹ ngay sau sinh, bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu: Sữa mẹ luôn là thức ăn đầu đời tốt nhất cho trẻ sơ sinh và là thức ăn tốt, được con trẻ chấp nhận trong giai đoạn sau. Sữa mẹ, ngoài cung cấp dưỡng chất còn cung cấp các yếu tố chống lại bệnh tật, bảo vệ trẻ nhỏ khỏi các bệnh lý nhiễm trùng.
- Chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ nhỏ với bữa ăn hợp lý: Tập cho trẻ ăn dặm khi bắt đầu 6 tháng tuổi. Cho bé ăn đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất (bột đường, đạm, béo), không kiêng khem, và có thể duy trì sữa mẹ trong thời gian dưới 2 tuổi. Nếu không có sữa mẹ đủ, lựa chọn sản phẩm sữa thay thế thích hợp.
- Vệ sinh an toàn thực phẩm: Là vấn đề quan trọng hàng đầu trong việc bảo vệ trẻ tránh các bệnh nhiễm trùng đường ruột, giun sán... Lựa chọn thực phẩm tươi cho bé, tránh bảo quản dài ngày trừ khi có tủ cấp đông đúng quy cách, hạn chế cho trẻ sử dụng những thực phẩm chế biến sẵn, đóng hộp, nấu nướng thức ăn chín kỹ.
- Vệ sinh môi trường - vệ sinh cá nhân cho con và người chăm sóc trẻ.
- Theo dõi biểu đồ phát triển cho bé hàng tháng: Nhằm phát hiện sớm tình trạng suy dinh dưỡng hoặc các rủi ro nếu có và can thiệp kịp thời.
- Ngừa và điều trị bệnh: Điều trị hoàn toàn các bệnh lý nhiễm trùng hô hấp, tiêu chảy... không lạm dụng kháng sinh mà chỉ sử dụng kháng sinh đúng chỉ định, đủ liều, đủ thời gian, chăm sóc dinh dưỡng tích cực trong thời gian bệnh và phục hồi dinh dưỡng sau thời gian bệnh.
- Xổ giun định kỳ mỗi 6 tháng cho trẻ từ 2 tuổi.
- Khuyến khích trẻ tập thể dục thường xuyên. Tập thể dục sẽ giúp cho quá trình trao đổi chất trong cơ thể diễn ra bình thường và bài tiết chất độc không mong muốn ra khỏi cơ thể. Nếu bé không thích tập thể dục, bạn có thể tổ chức một vài trò chơi vui nhộn hoặc đưa bé đi bơi, đạp.
- Khi bé liên tục bị đứng cân/ sụt cân, các bậc phụ huynh cũng thắc mắc về vấn đề trẻ nhỏ bị suy dinh dưỡng khám ở đâu? Theo đó, nếu nhận thấy những biểu hiện sớm của trẻ nhỏ bị suy dinh dưỡng, cha mẹ nên đưa trẻ tới các cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ kiểm tra và có phương pháp điều trị phù hợp, tránh tình trạng con trẻ bị suy dinh dưỡng nặng thêm.
Nguồn tham khảo:
https://suanaotot.com/tre-suy-dinh-duong-nguyen-nhan-dau-hieu-va-cach-khac-phuc-hieu-qua.html