Nicotinevrije e-sigaretten glippen dus voor een deel door de mazen van het net. Ze moeten de regels van de Tabakswet volgen, maar hoeven niet te voldoen aan de Europese richtlijn – die geldt enkel voor nicotinehoudende e-sigaretten. Uit een Italiaans onderzoek is gelukkig gebleken dat de nicotine-vrije e-sigaretten geen grote effecten op korte termijn veroorzaken, dit in tegenstelling tot nicotine-houdende e-sigaretten en gewone sigaretten. De langetermijneffecten van nicotinevrije e-sigaretten zijn wel nog niet bekend. (3)

Damp uit e-sigaretten is veel minder complex dan gewone sigarettenrook.

Een team van Britse onderzoekers testte gewone sigarettenrook en damp uit een e-sigaret op de aanwezigheid van 150 chemische stoffen. In de damp van e-sigaretten konden ze 25 stoffen van hun lijstje afvinken waarvan ze er 16 konden kwantificeren.

Ter vergelijking, in de rook van een gewone sigaret identificeerden en kwantificeerden de onderzoekers 100 chemische stoffen. (4)

De belangrijkste stoffen die de onderzoekers in de damp aantroffen waren propyleen glycol en glycerol – de hoofdbestanddelen van de e-vloeistof.

De e-vloeistof die je in een e-sigaret giet, bestaat uit nicotine in een mengsel van plantaardige glycerine en/of propyleenglycol met water. Een Europese studie analyseerde 42 soorten e-vloeistoffen van 14 verschillende merken.

Geen enkele van de onderzochte stalen was vrij van mogelijk toxische componenten.

De acute orale toxiciteit van  al deze stoffen, met uitzondering van nicotine, is echter laag en hun aanwezigheid is volgens de onderzoekers niet iets om je grote zorgen over te maken.

Het is wel opletten geblazen met gearomatiseerde e-vloeistoffen, die bevatten bijzonder hoge niveaus chemicaliën die mogelijk toxisch zijn bij chronische orale blootstelling. (5)

Het meest voorkomende patroon bij gebruikers van e-sigaretten is duaal gebruik: zowel e-sigaretten als gewone sigaretten roken.

Een Amerikaanse studie volgde 2028 rokers gedurende twee jaar.

De onderzoekers verdeelden de rokers onder in drie groepen: de lange termijn e-sigaret gebruikers, de korte termijn e-sigaret gebruikers en zij die geen e-sigaretten roken.

42,4% van de langetermijngebruikers was gedurende die twee jaar voor minstens drie maanden gestopt met gewoon roken, bij de kortetermijngebruikers was dat 14,2% en bij de niet-gebruikers slaagden 15,6% van de rokers erin om minstens drie maanden van de sigaretten te blijven.

E-sigaretten gebruiken heeft dus een eerder positieve invloed op stoppen met roken. (6)

Ook een Belgische studie vond een positief effect van het gebruik van e-sigaretten op stoppen met roken.

48 proefpersonen die niet van plan waren om te stoppen met roken kregen een e-sigaret en werden acht maanden opgevolgd.

Aan het eind van de studie was 21% van de deelnemers gestopt met het roken. Degenen die wel nog gewoon rookten, rookten bovendien 60% minder gewone sigaretten dan voor ze een e-sigaret gingen gebruiken. (7)

Italiaanse onderzoekers vergeleken de acute impact van e-sigaretten en gewone sigaretten op oxidatieve stress en de endotheelfunctie in gezonde rokers en niet-rokers.

Zowel gewone sigaretten als e-sigaretten hebben ongunstige effecten op merkers van oxidatieve stress en endotheelfunctie na eenmalig gebruik. De acute impact van e-sigaretten op oxidatieve stress was echter kleiner dan die van gewone sigaretten. (8)

Een Britse studie, gepubliceerd in februari van dit jaar, was de eerste om de langetermijneffecten van dampen te onderzoeken. Deelnemers moesten voldoen aan strikte voorwaarden en werden verdeeld in vijf groepen:

• gewone rokers,
• ex-rokers die al meer dan zes maanden een e-sigaret gebruiken
• ex-rokers die al meer dan zes maanden nicotinevervangers gebruiken (bijvoorbeeld nicotinepleisters)
• zij die gewoon roken combineren met e-sigaretten
• zij die gewoon roken combineren met nicotinevervangers.

(9)

Alle deelnemers gaven een speeksel- en urinestaal af. Deze stalen werden vervolgens onderzocht op de aanwezigheid van biomerkers voor nicotine, tabakspecifieke N-nitrosamines (TSNAs) en volatiele organische componenten (VOCs). TNSAs en VOCs zijn krachtige longcarginogenen en geassocieerd met een hoger risico op kanker.

In elke groep werd een gelijkaardig gehalte aan biomerkers voor nicotine gevonden. Deelnemers die enkel e-sigaretten  of nicotinevervangers gebruiken hadden significant minder TSNAs en VOCs in hun urine en speeksel dan deelnemers in de andere groepen. De e-sigaret gebruikers hadden daarenboven het minst TSNAs in hun urine en speeksel van alle groepen. (9)

Rokers kunnen dus gelijkaardige hoeveelheden nicotine binnenkrijgen via een e-sigaret of via nicotinevervangers als via een gewone sigaret, maar ze nemen significant minder kankerverwekkende stoffen en toxines op. (9)

Een recente Amerikaanse studie vergeleek de nicotine-afhankelijkheid tussen gewone rokers en e-sigaretgebruikers.

Dit zijn hun bevindingen:

• e-sigaret gebruikers rapporteren een significant langere tijd tussen het opstaan en voor het eerst roken dan gewone rokers
• gewone rokers waren significant meer geneigd om zichzelf verslaafd te noemen dan gebruikers van een e-sigaret
• gewone rokers vinden het moeilijker om niet te roken op plaatsen waar het verboden is

Dit ligt in lijn met vorige studies die stelden dat e-sigaret gebruikers minder afhankelijk zijn van hun product dan gewone rokers. (10)

Niet roken is nog altijd gezonder dan het wel doen natuurlijk.

De e-sigaret lijkt vooral voordelen te hebben voor gewone rokers die minder willen roken of willen stoppen met roken. Uit de vermelde onderzoeken lijkt de e-sigaret ook als de meer veilige optie uit de bus te komen.

Om een volledig beeld te krijgen van de effecten en gevolgen van de e-sigaret op vlak van persoonlijke en publieke gezondheid, zijn meer onderzoeken nodig.

Vooral onder jongeren stijgt de populariteit van het apparaatje en de vrees is dat de e-sigaret ook een opstapje kan zijn naar gewoon roken. (11)