Het grote verschil met de traditionele sigaret, zit ‘m in de verbranding van tabak, of eigenlijk in het ontbreken ervan. In een e-sigaret wordt de zogenaamde e-vloeistof opgewarmd en omgezet in damp die de gebruiker dan inhaleert. Het voelt niet alleen als roken, het ziet er ook zo uit, wat de e-sigaret erg populair maakt.

Gebruik de pijltjestoetsen

Hoe werkt een e-sigaret?

E-sigaretten bestaan uit drie onderdelen:

  • een ampul met e-vloeistof (in de nieuwe modellen is die vaak hervulbaar)
  • een verwarmingselement 
  • een batterij

Het verwarmingselement warmt de e-vloeistof op en zet die om naar damp. In tegenstelling tot gewone sigaretten verbranden e-sigaretten dus geen tabak. De vele chemicaliën die daardoor in gewone tabaksrook voorkomen, vind je dus niet terug in de damp van de e-sigaret. (1) Welke stoffen dan wel in de e-vloeistof en in de damp aanwezig zijn, lees je verderop.

De Tabakswet

Richtlijn EU

Sinds mei vorig jaar is er een nieuwe tabaksproducten-richtlijn van kracht in de hele Europese Unie. De richtlijn stelt voor het eerst enkele veiligheids- en kwaliteitseisen aan nicotinehoudende e-sigaretten.  Zo mogen e-vloeistoffen nu maximum 20 mg/ml nicotine bevatten in plaats van de eerdere 36 mg/ml. De ampul in de e-sigaret zelf is in grootte beperkt tot 2ml en de navullingen mogen maximum 10ml e-vloeistof bevatten. Daarnaast moet op de verpakking van een nicotine-houdende e-sigaret duidelijk vermeld staan dat deze wel degelijk nicotine bevat en niet bedoeld is voor niet-rokers.  Deze maatregelen werden opgenomen in een Koninklijk Besluit dat op 17 januari 2017 in België van kracht ging. (2)

Tabakswet in België

In België vallen alle e-sigaretten onder de Tabakswet, ze worden dus gelijkwaardig behandeld als tabaksproducten. Je mag je e-sigaret dus niet aanzetten in gesloten publieke ruimtes, je mag geen reclame maken voor de apparaatjes, geen e-sigaretten verkopen aan -16-jarigen of e-sigaretten verkopen via het internet. (2)

E-sigaretten zonder nicotine

Nicotinevrije e-sigaretten glippen dus voor een deel door de mazen van het net. Ze moeten de regels van de Tabakswet volgen, maar hoeven niet te voldoen aan de Europese richtlijn – die geldt enkel voor nicotinehoudende e-sigaretten. Uit een Italiaans onderzoek is gelukkig gebleken dat de nicotine-vrije e-sigaretten geen grote effecten op korte termijn veroorzaken, dit in tegenstelling tot nicotine-houdende e-sigaretten en gewone sigaretten. De langetermijneffecten van nicotinevrije e-sigaretten zijn wel nog niet bekend. (3)

Damp en e-vloeistoffen

Damp (1)

Damp uit e-sigaretten is veel minder complex dan gewone sigarettenrook.

 

Een team van Britse onderzoekers testte gewone sigarettenrook en damp uit een e-sigaret op de aanwezigheid van 150 chemische stoffen. In de damp van e-sigaretten konden ze 25 stoffen van hun lijstje afvinken waarvan ze er 16 konden kwantificeren.

Ter vergelijking, in de rook van een gewone sigaret identificeerden en kwantificeerden de onderzoekers 100 chemische stoffen. (4)

Damp (2)

De belangrijkste stoffen die de onderzoekers in de damp aantroffen waren propyleen glycol en glycerol – de hoofdbestanddelen van de e-vloeistof.

 

Volgens hun onderzoek krijg je per trekje aan een e-sigaret 82 tot 99 procent minder schadelijke stoffen binnen in vergelijking met een trekje  van een gewone sigaret. (4)

E-vloeistof

De e-vloeistof die je in een e-sigaret giet, bestaat uit nicotine in een mengsel van plantaardige glycerine en/of propyleenglycol met water. Een Europese studie analyseerde 42 soorten e-vloeistoffen van 14 verschillende merken.

Geen enkele van de onderzochte stalen was vrij van mogelijk toxische componenten.

De acute orale toxiciteit van  al deze stoffen, met uitzondering van nicotine, is echter laag en hun aanwezigheid is volgens de onderzoekers niet iets om je grote zorgen over te maken.

Het is wel opletten geblazen met gearomatiseerde e-vloeistoffen, die bevatten bijzonder hoge niveaus chemicaliën die mogelijk toxisch zijn bij chronische orale blootstelling. (5)

Stoppen met roken

Combineren, combineren

Het meest voorkomende patroon bij gebruikers van e-sigaretten is duaal gebruik: zowel e-sigaretten als gewone sigaretten roken.

Zo verlagen rokers hun consumptie van gewone sigaretten wel, maar het kan ook leiden tot uitstelgedrag. (6)

De aanhouder wint

Een Amerikaanse studie volgde 2028 rokers gedurende twee jaar.

De onderzoekers verdeelden de rokers onder in drie groepen: de lange termijn e-sigaret gebruikers, de korte termijn e-sigaret gebruikers en zij die geen e-sigaretten roken.

42,4% van de langetermijngebruikers was gedurende die twee jaar voor minstens drie maanden gestopt met gewoon roken, bij de kortetermijngebruikers was dat 14,2% en bij de niet-gebruikers slaagden 15,6% van de rokers erin om minstens drie maanden van de sigaretten te blijven.

E-sigaretten gebruiken heeft dus een eerder positieve invloed op stoppen met roken. (6)

Belgische studie

Ook een Belgische studie vond een positief effect van het gebruik van e-sigaretten op stoppen met roken.

48 proefpersonen die niet van plan waren om te stoppen met roken kregen een e-sigaret en werden acht maanden opgevolgd.

Aan het eind van de studie was 21% van de deelnemers gestopt met het roken. Degenen die wel nog gewoon rookten, rookten bovendien 60% minder gewone sigaretten dan voor ze een e-sigaret gingen gebruiken. (7)

Effecten

Kortetermijneffecten (1)

Italiaanse onderzoekers vergeleken de acute impact van e-sigaretten en gewone sigaretten op oxidatieve stress en de endotheelfunctie in gezonde rokers en niet-rokers.

Oxidatieve stress is een onevenwicht tussen de productie van vrije radicalen en de mogelijkheid van het lichaam om deze te neutraliseren. Vrije radicalen kunnen veel schade veroorzaken.

(8)

Een verminderde endotheelfunctie is geassocieerd met een hoger risico op vaatziekten.

 

Kortetermijneffecten (2)

Zowel gewone sigaretten als e-sigaretten hebben ongunstige effecten op merkers van oxidatieve stress en endotheelfunctie na eenmalig gebruik. De acute impact van e-sigaretten op oxidatieve stress was echter kleiner dan die van gewone sigaretten. (8)

Langetermijneffecten (1)

Een Britse studie, gepubliceerd in februari van dit jaar, was de eerste om de langetermijneffecten van dampen te onderzoeken. Deelnemers moesten voldoen aan strikte voorwaarden en werden verdeeld in vijf groepen:

  • gewone rokers,
  • ex-rokers die al meer dan zes maanden een e-sigaret gebruiken
  • ex-rokers die al meer dan zes maanden nicotinevervangers gebruiken (bijvoorbeeld nicotinepleisters)
  • zij die gewoon roken combineren met e-sigaretten
  • zij die gewoon roken combineren met nicotinevervangers.

(9)

Langetermijneffecten (2)

Alle deelnemers gaven een speeksel- en urinestaal af. Deze stalen werden vervolgens onderzocht op de aanwezigheid van biomerkers voor nicotine, tabakspecifieke N-nitrosamines (TSNAs) en volatiele organische componenten (VOCs). TNSAs en VOCs zijn krachtige longcarginogenen en geassocieerd met een hoger risico op kanker.

In elke groep werd een gelijkaardig gehalte aan biomerkers voor nicotine gevonden. Deelnemers die enkel e-sigaretten  of nicotinevervangers gebruiken hadden significant minder TSNAs en VOCs in hun urine en speeksel dan deelnemers in de andere groepen. De e-sigaret gebruikers hadden daarenboven het minst TSNAs in hun urine en speeksel van alle groepen. (9)

Langetermijneffecten (3)

Rokers kunnen dus gelijkaardige hoeveelheden nicotine binnenkrijgen via een e-sigaret of via nicotinevervangers als via een gewone sigaret, maar ze nemen significant minder kankerverwekkende stoffen en toxines op. (9)

Minder nicotineverslaafd

Een recente Amerikaanse studie vergeleek de nicotine-afhankelijkheid tussen gewone rokers en e-sigaretgebruikers.

Dit zijn hun bevindingen:

  • e-sigaret gebruikers rapporteren een significant langere tijd tussen het opstaan en voor het eerst roken dan gewone rokers
  • gewone rokers waren significant meer geneigd om zichzelf verslaafd te noemen dan gebruikers van een e-sigaret
  • gewone rokers vinden het moeilijker om niet te roken op plaatsen waar het verboden is

Dit ligt in lijn met vorige studies die stelden dat e-sigaret gebruikers minder afhankelijk zijn van hun product dan gewone rokers. (10)

Conclusie

Niet roken is nog altijd gezonder dan het wel doen natuurlijk.

De e-sigaret lijkt vooral voordelen te hebben voor gewone rokers die minder willen roken of willen stoppen met roken. Uit de vermelde onderzoeken lijkt de e-sigaret ook als de meer veilige optie uit de bus te komen.

Om een volledig beeld te krijgen van de effecten en gevolgen van de e-sigaret op vlak van persoonlijke en publieke gezondheid, zijn meer onderzoeken nodig.

Vooral onder jongeren stijgt de populariteit van het apparaatje en de vrees is dat de e-sigaret ook een opstapje kan zijn naar gewoon roken. (11)

Bibliografie

1. The Chemical Components of Electronic Cigarette Cartridges and Refill Fluids: Review of Analytical Methods. (2015)

2. FOD Volksgezondheid (https://www.health.belgium.be/nl/gezondheid/zorg-voor-jezelf/alcohol-tabak/e-sigaret)

3. Short-term effects of a nicotine free e-cigarette compared to a traditional cigarette in smokers and non-smokers. (2015)

4. Chemical Composition of Aerosol from an E-Cigarette: A Quantitative Comparison with Cigarette Smoke. (2016)

5. Toxicity Assessment of Refill Liquids for Electronic Cigarettes. (2015)

6. Long-term e-cigarette use and smoking cessation: a longitudinal study with US population. (2016)

 

7. Effectiveness of the electronic cigarette: An eight-week Flemish study with six-month follow-up on smoking reduction, craving and experienced benefits and complaints. (2014)

8. Acute Impact of Tobacco vs Electronic Cigarette Smoking on Oxidative Stress and Vascular Function. (2016)

9. Nicotine, Carcinogen, and Toxin Exposure in Long-Term E-Cigarette and Nicotine Replacement Therapy Users: A Cross-sectional Study. (2017)

10. A comparison of nicotine dependence among exclusive E-cigarette and cigarette users in the PATH study. (2017)

11. Study on the identification of potential risks to public health associated with the use of refillable electronic cigarettes and development of technical specifications for refill mechanisms. (2016)

E-sigaret lijkt vuurproef te doorstaan

By Marieke Van Hooreweghe

E-sigaret lijkt vuurproef te doorstaan

Sinds hun intrede op de Belgische markt in 2009 zorgden e-sigaretten voor heel wat controverse. Acht jaar en een veelvoud aan studies later, lijkt de e-sigaret het voordeel van de twijfel te krijgen. https://www.eoswetenschap.eu/gezondheid/e-sigaret-lijkt-vuurproef-te-doorstaan

  • 4,708