Spis treści

Początki fabryki-firma Stöwer                                         3:02 min.    

Stöwer                                                                              11:10 min.

Krótki opis historii firmy

Dyrektorzy firmy w latach 1946-1986

S.F.M.-Era Junaka                                                            31:33 min.

Spotkania Technologów                                                    2:45 min.

Witryna Sympatyków F.M.S. Polmo

Śladami zakładów Stöwera                                            10:20 min.

Zdjęcia archiwalne                                                           12:22 min.

Muzeum Techniki i Komunikacji                                       5:08 min.

Otwarcie Muzeum Techniki i Komunikacji                       3:21 min.

Spotkanie Pracowników F.MS. Polmo "Stara Rzeżnia"   2:39 min.

Pracownicy F.M.S. Polmo Szczecin-tablo

Ciekawe wspomnienia absolwentów Politechniki Szczecińskiej 

Polmo Szczecin-1 Maja                                            3:10 min.

Klub Polmo 1972                                                              2:39 min.

Krótki opis historii Fabryki Mechanizmów Samochodowych POLMO S.A. w Szczecinie

Najstarszy ,po wojnie,zakład przemysłu metalowego na Pomorzu Zachodnim, mieścił się na terenie byłej niemieckiej fabryki Stoewerwerke A.G działającej w latach 1898 – 1945. W tym okresie w zakładzie tym były produkowane, między innymi, samochody osobowe a w czasie drugie wojny światowej samochody terenowe a także motocykle na gąsienicach dla wojska.W maju 1946 roku przybyła do Szczecina grupa składająca się z ok.30 pracowników podwarszawskiego Ursusa z zadaniem uruchomienia filii tej fabryki Data 1.06.1946 r. uważana jest za datę uruchomienia fabryki. Pierwsza nazwa fabryki brzmiała:”Państwowy Zakład Przemysłu Motoryzacyjnego”. Zakład był podległy „Zakładom Inżynieryjnym Ursus” W szczecińskim zakładzie produkowano części zamienne do samochodów i traktorów.

Jeszcze w 1946 roku fabryka zmieniła nazwę na „Państwowe Zakłady Inżynierii Nr 2” Zakład zajmo- wał się obróbką odlewów do ciągników Ursus oraz do ciągników amerykańskich. W dniu 31.03.1950r. zakład przyjmuje nazwę „Fabryka Okuć i Sprzętów Metalowych Zakład Nr 13”i rozpoczyna produkcję lóżek i szafek szpitalnych,fotelii dentystycznych, sprzętu medycznego oraz przyczep i zabudowy nadwozi samochodowych dla wojska. Już po niespełna roku nowa nazwa Zakładu brzmiała „Szczecińska Wytwórnia Sprzętów Metalowych” i produkuje szeroki asortyment drobnych wyrobów metalowych.W 1955r. fabryka przechodzi pod „ Centralny Zarząd Przemysłu Motoryzacyjnego” który w dniu 24.005.1955r. zobowiązuje fabrykę do uruchomienia produkcji motocykla „Junak M07” Już w roku 1956 wykonano pierwszą partię próbną 30 szt. motocykli „Junak” Dnia 01.01.1958 r. fabryka przyj- muje nazwę „ Szczecińska Fabryka Motocykli” w skrócie SFM. Założenia zakładały docelową zdol- ność produkcyjną w wysokości 20.000 szt/rok.

Zdolność tą uzyskano w roku 1962 wykonując 20.127 szt. motocykli „Junak M10” i 109 szt.trójkołowców B20. Oprócz motocykli M10 i ich odmian sportowych oraz milicyjnych produkowano także przyczepy boczne do Junaków. Wykonano również serię próbną 20 szt. mikrosamochodów „ Smyk”, jeden prototyp mikrosamochodu „Gryfia”,trzy proto- typy motocykli „Junak M14” (bez silników) oraz pojedyncze prototypy kilku wersji motocykli bagażowych. W 1964r. podjęta została decyzja o zaprzestaniu produkcji motocykli Junak a rok 1965 był ostatnim rokiem ich produkcji (wykonano 2681 szt.) Od 1964 roku fabryka stopniowo przejmuje z fabryk finalnych produkcję wałów napędowych (Cardana) , przegubów krzyżakowych i układów kierowniczych do wszystkich typów samochodów produkowanych w kraju. W 1967 roku fabryka po raz ostatni zmienia nazwę na „ Fabrykę Mechanizmów Samochodowych” a w roku 1993 w związku z przekształceniem fabryki w spółkę skarbu państwa do nazwy fabryki dopisuje się skrót S.A.

W latach 1974 – 1976 uruchomiono produkcję przekładni kierowniczych wspomaganych hydrau- licznie w oparciu o licencję zakupioną w zachodnio-niemieckiej firmie Zahnrad Fabrik. Wielkoseryjna produkcja mechanizmów samochodowych wymagała odpowiedniej technologii a tym samym nowoczesnego wyposażenia technologicznego w zakresie: obróbki skrawaniem,obróbki plastycznej,obróbki cieplnej jak i pokryć malarskich oraz pokryć tworzywami sztucznymi. Obróbka skrawaniem to obrabiarki zespołowe,obrabiarki sterowane NC i CNC jak również centra obróbkowe.Obróbka plastyczna to walcowanie wielowypustów metodą Groba i wielokarbów metodą Roto-Flo.Obróbka ciepl- na to obróbka w atmosferach regulowanych,nawęglanie,węgloazotowanie i hartowanie indukcyjne.W zakresie pokryć stosowano malowanie elektrostatyczne, malowanie farbami wodorozcieńczalnymi Oraz rilsanowanie wielowypustów w linii produkcyjnej.

Dnia 12.09.1995r Skarb Państwa wnosi akcje spółki do NFI Piast. W 1996 roku fabryka wdraża system Zapewnienia jakości w oparciu o normę ISO 9001. Spółka dysponuje własnym zapleczem konstrukcyjno Badawczym i technologicznym. W 2002 roku akcje fabryki FMS Polmo kupuje spółka EXTRA która doprowadza FMS do upadku.

Autor: Zbigniew Konieczek

Powrót do spisu treści

S.F.M.-Era Junaka

Powrót do spisu treści