System plików

System plików – metoda przechowywania plików, zarządzania plikami, informacjami o tych plikach, tak by dostęp do plików i danych w nich zgromadzonych był łatwy dla użytkownika systemu; także: wolumin.

Systemy plików stosuje się dla różnych nośników danych, takich jak dyski, dyskietki, a także w strumieniach danych, sieciach komputerowych, pamięciach. We współczesnych systemach operacyjnych bezpośrednie operowanie na danych w plikach zarezerwowane jest tylko dla systemu operacyjnego, aplikacje mają dostęp tylko do operacji na plikach i mają zabroniony bezpośredni dostęp do nośnika danych.

Podstawowe funkcje systemu plików:

otwieranie i zamykanie pliku
tworzenie i usuwanie pliku
tworzenie i usuwanie folderu
odczyt i zapis do pliku

Różnice w systemach plików

W zależności od wymagań, jakie musi spełniać nośnik, stosuje się różne systemy plików. Najważniejszą różnicą pomiędzy różnymi systemami jest maksymalna wielkość pliku.

Rodzaje plików

W zakresie komputerów osobistych stosuje się pięć różnych systemów plików:

FAT16

FAT32

exFAT

NTFS

HSF+

ISO 9660

Ext3

NFS

FAT16

FAT16 (File Allocation Table 16) został opracowany w 1983 roku i potrafi zarządzać danymi o maksymalnej wielkości 2 GB. Nośnik, w którym zastosowano FAT16, może mieć maksymalną wielkość 4 GB i nie może zawierać więcej niż 65 536 plików. Ten przestarzały system został już wyparty przez FAT32 i NTFS.

FAT32

Ponieważ dyski musiały sprostać rosnącym wymaganiom co do ilości i wielkości zapisywanych plików, w 1997 roku wprowadzono FAT32. Ten system obsługuje pliki o maksymalnym rozmiarze 4 GB i twarde dyski do 8000 GB
z maksymalnie 270 milionami plików. Oprócz Windows w wersji od 95 SP2 dyski z systemem FAT32 obsługują również inne systemy operacyjne, takie jak Mac OS firmy Apple.

exFAT

exFAT : (Extended File Allocation Table) został opracowany na potrzeby kart pamięci po to, aby również te nośniki mogły obsługiwać większe pliki. exFAT współpracuje tylko z Windows XP (po zainstalowaniu dodatku Service Pack 2), Vistą (po zainstalowaniu Service Pack 1) albo Windows 7. Ponieważ żaden inny system operacyjny nie jest w stanie odczytać danych z tego systemu plików, to pozostaje on prawie nieużywany.

NTFS

NTFS : (New Technology File System) to współczesny standardowy system plików Windows. Potrafi zarządzać plikami o niewyobrażalnej obecnie wielkości 16 000 GB i dyskami do 256 000 GB (256 terabajtów). Liczba plików, jakie można zapisać na nośniku z systemem plików NTFS, wynosi ponad 4 miliardy, a więc praktycznie jest nieograniczona. W razie użycia jeszcze większych plików i jeszcze większych dysków NTFS można rozszerzyć.

HFS+

HSF+ (Hierarchical File System) to standardowy system plików systemów operacyjnych Mac OS. Podobnie jak NTFS obsługuje bardzo duże pliki i dyski, i tak samo jak on wykorzystuje mechanizm księgujący. Użytkownicy chcący skorzystać z dysku z HSF+ pod Windows muszą zainstalować dodatkowy program, na przykład MacDrive.

NFS

Ciekawostka:

ISO 9660

ISO 9660 (płyty CD, DVD): standardowy system plików płyt CD-ROM przeznaczony tylko do odczytu stworzony w celu współpracy z różnymi systemami operacyjnymi dostęp do pliku wymaga niewielkiej liczby przesunięć głowicy duża swoboda we wzajemnym ułożeniu plików i katalogów na dysku wszystkie dane zapisane są w spójnych obszarach (alokacja ciągła)

Ext3

Ext3 (dystrybucje Linuksa): nowoczesny, stabilny oraz dobrze przetestowany system plików oparty na systemie ext2 wysoka wydajność dzięki przeciwdziałaniu fragmentacji maksymalny rozmiar partycji to 32TB maksymalny rozmiar pliki to 2TB dobrze zdefiniowany sposób dodawania rozszerzeń niezależny od tworzącego systemu operacyjnego obsługa dziurawych plików automatyczne sprawdzanie systemu po awarii oraz co określony czas niska wydajność dla bardzo małych plików journaling, czyli mechanizm księgowania, który zwiększa bezpieczeństwo systemu oraz skraca do minimum czas sprawdzania systemu plików po awarii indeksowane katalogi zapis synchroniczny