Norma PN - HD 60364-4-41.

1. Systematyka i filozofia norm bezpieczeństwa.

Właściwy tekst normy PN-HD 60364-4-41 jest poprzedzony Wprowadzeniem (p. 410), w którym objaśniono jej status wśród ogółu norm bezpieczeństwa  (safety standards), wywołujący  określone implikacje.  Priorytetowym  celem  normalizacji  IEC  jest  zapewnienie  bezpieczeństwa  użytkownikom urządzeń elektrycznych. Z tego powodu Zarząd Normalizacyjny SMB , koordynujący pracę licznych komitetów technicznych (Technical Committees, TCs) zajmujących się określonymi  dziedzinami  elektryki,  tworzy  wspierający  go  Komitet  Doradczy  ds.  Bezpieczeństwa ACOS (z udziałem m.in. członków zainteresowanych TCs), który ma w trybie ciągłym czuwać, aby zasady  i  kryteria  oceny  bezpieczeństwa,  przyjmowane  i  przestrzegane  przez  poszczególne  TCs,  były jednolite.

ACOS  zleca  wskazanej  grupie  komitetów  technicznych  (TCs)  opracowanie  norm  bezpieczeństwa podstawowych (basic  safety  publications,  BSPs),  które dotyczą  ogółu  wyrobów  elektrycznych,  wchodzących  w  zakres  kompetencji wielu  TCs.  Chodzi  o  normy  dotyczące  stopni  ochrony zapewnianej przez obudowy , koordynacji izolacji , czy wspólnych aspektów ochro-ny przed porażeniem . Normy bezpieczeństwa podstawowe są zasadniczo przeznaczone dla TCs, tzn.  dla  normalizatorów  tworzących  normy  pochodne  i  powinny  one  spełniać  wymagania  sformułowane  w  IEC  Guide  104 oraz  w  ISO/IEC  Guide  51 .  Na  ogół  nie  są  one  przeznaczone  dla  producentów  ani  dla  instytucji  certyfikujących,  a  ze  względu  na  ich  charakter  ogólny  i  nadrzędny, powinny byćjak najrzadziej nowelizowane. Podobnie,  ACOS  zleca  opracowanie  norm bezpieczeństwa grupowych (group safety publications, GSPs) dotyczących wyrobów wchodzących w zakres kompetencji dwóch lub więcej TCs ;przykładem jest  norma  IEC  60364-4-41,  pierwowzór  dokumentu  HD  60364-4-41.  GSP  są to  takie  normy produktowe, które mają być wykorzystywane przez dwa lub więcej TCs, zajmujące się po-krewną tematyką.  Wyjaśniają  m.in.  jak  wybrać właściwą  ostrość  określonych  prób  przepisanych  w normach bezpieczeństwa podstawowych, jednolitą dla rodziny wyrobów.

2 .Podstawowa zasada ochrony przed porażeniem elektrycznym.

Podstawowa zasada ochrony przed porażeniem elektrycznym, sformułowana w punkcie 4 normy  bezpieczeństwa  podstawowej   głosi, że części  czynne  niebezpieczne  nie  powinny  być dostępne, a części przewodzące dostępne nie powinny być niebezpieczne:

• ani w warunkach normalnego użytkowania,

• ani w warunkach pojedynczego uszkodzenia.

2,1. Warunki normalnego użytkowania

Za warunki  normalnego  użytkowania (normal  conditions)  uważa  się  sytuację,  kiedy  urządzenie jest używane zgodnie z przeznaczeniem, a wszelkie przewidziane środki ochrony są sprawne . Porażeniom prądem w warunkach normalnego użytkowania ma zapobiegać 1. stopień ochrony, ochrona  przeciwporażeniowa  podstawowa,  wymagana  powszechnie,  poza  nielicznymi  wyjątkowymi sytuacjami.

2,2.Warunki pojedynczego uszkodzenia

Za warunki  pojedynczego  uszkodzenia (single  fault  conditions)  uważa się  niesprawność jednego ze środków ochrony − z wyłączeniem środka ochrony wzmocnionej − bądźwprowadzające  zagrożenie  uszkodzenie  jakiegokolwiek  pojedynczego  elementu  (tzw.  uszkodzenie  niebez-pieczne).  Obejmuje  to  również  sytuacje,  kiedy  jedno  uszkodzenie  nieuchronnie  wywołuje  nie-sprawność  więcej  niż  jednego  elementu.  Porażeniem prądem  w  warunkach  pojedynczego  uszko-dzenia  ma  zapobiegać 2.  stopień  ochrony,  ochrona  przeciwporażeniowa  dodatkowa  (ochrona  przy uszkodzeniu), wymagana powszechnie, poza nielicznymi ściśle określonymi wyjątkami. W  określonych  przypadkach  jest  dopuszczalna  ochrona  wzmocniona,  czyli  pojedynczy  środek  ochrony  zastępujący  zarówno  ochronę  podstawową,  jak  i  ochronę  dodatkową  (ochronę  przy  uszkodzeniu).

3. Ochrona przeciw porażeniowa podstawowa

W  warunkach  normalnego  użytkowania,  tzn.  kiedy  nieuszkodzone,  sprawne  urządzenie  jest  używane zgodnie z przeznaczeniem (zgodnie z dokumentacją wytwórcy oraz z  instrukcją
 eksploata-cji), powinny być spełnione dwa wymagania:

1) . Części  czynne,  wchodzące  w  skład  obwodu  elektrycznego,  mogące  znajdować  się  pod  niebez-piecznym dla człowieka napięciem względem ziemi, nie powinny być dostępne dla dotyku.

2) . Części  przewodzące dostępne,  jeśli  rozpatrywane  urządzenie  je  ma,  nie  powinny  znajdować  siępod wyczuwalnym napięciem względem ziemi. To wymaganie dyktuje pewne warunki odnośnie do dopuszczalnej wartości prądu upływowego: prądu w przewodzie ochronnym lub prądu do-tykowego, zależnie od obecności bądź braku połączeń ochronnych.

a) izolacja podstawowa (przewodu)

b) obudowa (tabliczki zaciskowej)

KONIEC!!

pr.Mateusz Zalewski