راهنمای فهرست شایستگی‌های شغلی

شایستگی

۲۱

متمایزکننده افراد عالی در کار

۶

دسته

شناختی

تأثیرگذاری

و نفوذ

مدیریتی

کمک و خدمت

اثربخشی فردی

عمل و دستاورد

عمل و دستاورد

شناختی

تأثیرگذاری

و نفوذ

مدیریتی

کمک و خدمت

اثربخشی فردی

عمل و دستاورد

شناختی

شناختی

تأثیرگذاری

و نفوذ

مدیریتی

کمک و خدمت

اثربخشی فردی

عمل و دستاورد

در هر دسته، ۳-۴ شایستگی دارد که برای هرکدام

تعریف

اسامی دیگر

ابعاد مختلف و سطح‌بندی هر کدام

ارتباط با دیگر شایستگی‌ها

نوشته شده است

ابعاد مختلف و سطح‌بندی هر کدام

در یک یا چند بُعد، مسیر روشن پیشرفت وجود دارد

(Scale) سطح‌بندی یا مقیاس

(Scale) سطح‌بندی یا مقیاس

ترتیبی (Ordinal) است

یعنی برای مثال نمی‌توان نتیجه گرفت سطح ۴ دو برابر بهتر از سطح ۲ است.

صفر: خنثی

یعنی رفتار مورد نظر دیده نشده یا اصلاً نیازی به آن نیست.

منفی: نبایدها

می‌تواند در توسعه کارکنان (به عنوان مواردی که باید از آن پرهیز شود) و در گزینش (به عنوان هشدار، اگر شایستگی در آن شغل حیاتی است) به کار برود.

بعد دوم (B) اغلب شایستگی‌ها و نمایانگر تعداد و جایگاه افراد یا اندازه‌ی پروژه‌هایی‌ست که این رفتار روی آن‌ها تأثیر می‌گذارد. همچنین می‌تواند اندازه‌ی مسئله‌ای که به آن پرداخته شده را نشان دهد.

وسعت و بزرگی

تلاش

میزان تلاش یا زمان اضافه‌ی لازم برای یک مسئولیت. در برخی شایستگی‌ها، بعد دوم است.

پیچیدگی

تعداد مواردی (افراد، داده‌ها، علت‌ها یا مفاهیم) که در نظر می‌گیرد. در چند شایستگی (به خصوص شایستگی‌های فکری) بعد اصلی است.

بعد اوّل یا اصلی (A) اغلب شایستگی‌ها و بیانگر میزان قوی بودن نیّت (intent) و کامل بودن کارهای انجام شده برای تحقق آن نیّت است.

شدّت تمایل و کامل بودن رفتار

چند بُعد یا مقیاس بین اغلب شایستگی‌ها متداول است

بیش‌ترین تمایز بین افراد، اغلب در بُعد اوّل دیده می‌شود

در اغلب موارد، افراد قابلیت‌های سطح‌های پایین‌تر از خودشان را هم دارند.

تأثیرگذاری

و نفوذ

شناختی

عمل و دستاورد

مدیریتی

کمک و خدمت

اثربخشی فردی

هشدار!

قابل استفاده برای تمام شغل‌هاست،

و منطبق بر هیچ شغلی!

بسیاری از شایستگی‌ها ممکن است برای یک شغل مناسب نباشند. حتا وقتی یک شایستگی برای شغل مورد نظر حیاتی است، ممکن است برخی از سطح‌های آن نامربوط باشند.

رسیدن به یک مدل شایستگی مؤثر برای سازمان شما، نیازمند انجام یک مطالعه برای تعیین سطح آستانه و متمایزکننده در شایستگی‌های مورد نظر است؛ در غیر این صورت، با گزینش و تربیت نیروها بر اساس ویژگی‌هایی که عملکرد شغلی را پیش‌بینی نمی‌کنند، ریسک کرده‌اید. این فهرست به شما کمک می‌کند سریع‌تر و دقیق‌تر این مطالعه را انجام دهید، ولی جای آن را نمی‌گیرد.

تنها ۲۱ شایستگی پرتکرار را معرفی می‌کند

بسیاری از شغل‌ها نیازمند قابلیت‌ها یا ویژگی‌هایی نادر یا غیرمتعارف هستند که در این فهرست عمومی قرار ندارند. این ویژگی‌ها می‌تواند از ۲ تا بیش از ۲۰ درصد یک شغل را تشکیل دهد. همچنین بسیاری از شغل‌ها، به ترکیب خاصی از شایستگی‌ها در کنار هم نیاز دارد.

سطح بالاتر، لزوماً‌ بهتر نیست

این فرض که «هر چقدر سطح فرد بالاتر باشد، عملکرد بهتری نشان می‌دهد» درست نیست.

هر شغل، یک نقطه بهینه دارد؛ کسی که توانایی‌هایی بسیار بالاتر از نقطه بهینه داشته باشد، به اندازه‌ی کسی که در سطح پایین‌تر قرار می‌گیرد، در کار دچار مشکل می‌شود. بنابراین، تعیین نقطه بهینه برای هر شغل بسیار مهم است.

شناسایی درست رفتارها،

نیازمند آموزش و تمرین است

این فهرست، جای راهنمای کامل کدگذاری، آموزش،‌ و تمرین در کار را نمی‌گیرد.

حالا آماده‌اید که

سراغ فهرست شایستگی‌ها

بروید

competencies

By Hossein Taleghani

competencies

معرفی فهرست شایستگی‌های شغلی

  • 173