Architektura informacji

Natalia Bienias

@nbienias

Czym jest architektura informacji?

WSTĘP DO KURSU

To sposób ułożenia i pogrupowania treści oraz nadawania nazw w taki sposób, aby były zrozumiałe dla użytkownika.

IA

kontekst

zawartość

użytkownik

IA

kontekst

zawartość

użytkownik

Jakie treści znajdują się w projekcie?

Jakie mają formaty?

Czy jest narzucony system treści?

IA

kontekst

zawartość

użytkownik

Dlaczego powstaje produkt (cele)?

Jakie mamy zasoby?

Jakie są założenia i ograniczenia?

IA

kontekst

zawartość

użytkownik

Kim jest użytkownik i czego szuka?

Czy to ekspert czy nowicjusz?

Jakie inne narzędzia jeszcze zna?

Jakich zagadnień
dotyczy?

WSTĘP DO KURSU

To nie tylko strony i aplikacje mobilne.
To również drukowane materiały jak katalogi, albumy, a także przestrzeń, w której przebywamy (muzea, stacje, galerie handlowe).

Jaka jest rola architekta informacji?

WSTĘP DO KURSU

Uporządkowanie i opisanie treści
oraz budowanie ścieżek, które pozwolą
na dotarcie do nich na różne sposoby.

I nie musi się tym zajmować koniecznie architekt informacji.

Po co w ogóle się tym zajmować?

WSTĘP DO KURSU

Prace nad architekturą informacji są ważne z punktu widzenia użyteczności.

Brak przemyślanej architektury nie uratuje nawet najlepszy projekt graficzny.

Zacznijmy
od podstaw

Etykiety, język, nazewnictwo

ZACZNIJMY OD PODSTAW

O co chodzi?

Musimy upewnić się, czy użytkownik rozumie zakładki, w które klika lub pola formularzy, które uzupełnia.

Czym są etykiety?

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ETYKIETY

Etykiety to wszystkie opisy fragmentów treści
– elementy nawigacji, linki w tekstach, pola formularzy, kolumny w tabelach, nazwy przycisków.

Ich rolą jest pomóc użytkownikowi odnaleźć się
w interfejsie i zrozumieć jego cel.

Typy etykiet

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ETYKIETY

Zrozumiałe

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ETYKIETY

Zrozumiałe

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ETYKIETY

Jednoznaczne

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ETYKIETY

vs

Krótkie

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ETYKIETY

Spójne

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ETYKIETY

Obrazy

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ETYKIETY

Organizacja
informacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW

O co chodzi?

Treści można poukładać na różne sposoby. Celem architekta jest ułożenie ich jak najlepiej. Aby to zrobić, warto poznać podstawowe systemy organizacji treści.

Systemy organizacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ORGANIZACJA INFORMACJI

Chronologiczny

• charakterystyczny dla blogów i stron
  z newsami
• przy dużych zasobach warto zadbać
  o dodatkowy podział

Systemy organizacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ORGANIZACJA INFORMACJI

Alfabetyczny

• często występuje jako wspomagająca nawigacja
• dobry jeśli użytkownik wie, czego szuka

Systemy organizacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ORGANIZACJA INFORMACJI

Geograficzny

• nie musi oznaczać wykorzystania mapy
• wymaga dobrego określenia granic
  (np. państwa, miasta, obszary)

Systemy organizacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ORGANIZACJA INFORMACJI

Tematyczny

• dzieli treści na grupy o podobnych tematach
• większość treści można podzielić
  w ten sposób

Systemy organizacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ORGANIZACJA INFORMACJI

Wynikający ze struktury firmy

• intuicyjny jedynie dla pracowników firmy (wewnętrzne rozwiązania)
• wymaga znajomości struktury

Systemy organizacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ORGANIZACJA INFORMACJI

Zadaniowy

• oparty na zadaniach do wykonania,
  z reguły w określonej kolejności
• używany np. w projektowaniu procesów zakupowych

Systemy organizacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ORGANIZACJA INFORMACJI

Wynikający z formatu treści

• idealny do dużych zasobów
  z powtarzalnymi formatami
• stosowany na stronach opartych na wyszukiwarkach, np. cyfrowe zasoby muzeów i bibliotek

Systemy organizacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ORGANIZACJA INFORMACJI

Związany z typem użytkownika

• mogą być otwarte (dostępne
  dla wszystkich, mimo podziału)
  lub zamknięte (blokada hasłem)
• nazwy powinny być jasne
  dla użytkowników

Systemy organizacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | ORGANIZACJA INFORMACJI

Hybrydowy

• treści można podzielić według kilku schematów
• pamiętajmy po prostu o typach użytkowników i ich potrzebach

Wyszukiwanie
w witrynie

ZACZNIJMY OD PODSTAW

O co chodzi?

Jak strona wspiera wyszukiwanie? Jak działa wyszukiwarka, jak prezentuje wyniki i co z tymi wynikami można dalej zrobić.

Jak szukamy?

ZACZNIJMY OD PODSTAW | WYSZUKIWANIE

Jak szukamy?

ZACZNIJMY OD PODSTAW | WYSZUKIWANIE

Popularne sposoby wyszukiwania:

• szukanie znanych 
• eksploracja
• czyszczenie i zawężanie
• porównywanie
• odkrywanie nieznanego

Czy wyszukiwarka jest
w ogóle potrzebna?

ZACZNIJMY OD PODSTAW | WYSZUKIWANIE

Co wpływa na wybór?

• Jakim rodzajem treści (i ilością) dysponujemy?
• Czy wyszukiwarka zostanie odpowiednio zoptymalizowana?
• Czy wiemy po co dodajemy wyszukiwarkę?

Co powinniśmy wziąć
pod uwagę?

ZACZNIJMY OD PODSTAW | WYSZUKIWANIE

• Co indeksować?
• Jak wyświetlamy wyniki?
• Czy pozwalamy je zawężać (np. dodatkowymi filtrami, sortowaniem)?
• Czy dajemy możliwość zaawansowanego wyszukiwania danych?

Sposoby
nawigowania

ZACZNIJMY OD PODSTAW

O co chodzi?

Jaki wzorzec nawigacji będzie najbardziej pasował do produktu i typu treści, który mamy do opracowania.

Funkcje nawigacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | SPOSOBY NAWIGOWANIA

dostęp do informacji

dostęp do informacji

zrozumienie i kontekst

Funkcje nawigacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | SPOSOBY NAWIGOWANIA

dostęp do informacji

zrozumienie i kontekst

lokalizacja w witrynie

Funkcje nawigacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | SPOSOBY NAWIGOWANIA

Rodzaje nawigacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | SPOSOBY NAWIGOWANIA

globalne

lokalne

kontekstowe

Modele nawigacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | SPOSOBY NAWIGOWANIA

Model hierarchiczny

Model hierarchiczny

Modele nawigacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | SPOSOBY NAWIGOWANIA

Model płaski

Model płaski

Modele nawigacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | SPOSOBY NAWIGOWANIA

Model sekwencyjny

Model sekwencyjny

Modele nawigacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | SPOSOBY NAWIGOWANIA

Model bazodanowy

Model bazodanowy

Modele nawigacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | SPOSOBY NAWIGOWANIA

Model hipertekstowy

Model hipertekstowy

Modele nawigacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | SPOSOBY NAWIGOWANIA

Model single page

Model single page

Modele nawigacji

ZACZNIJMY OD PODSTAW | SPOSOBY NAWIGOWANIA

Model mieszany

Model mieszany

Dobra nawigacja?

ZACZNIJMY OD PODSTAW | SPOSOBY NAWIGOWANIA

Co sprawia, że nawigacja jest dobrze zaprojektowana?

• zrozumiała
• optymalna
• informatywna
• dopasowana
• zapamiętywalna
• czytelna

Metody pracy

Research
i przygotowanie

METODY PRACY

Projekty warto zacząć od analizy obecnego stanu produktu, analizy konkurencji i odnalezienia benchmarków.

Jak analizować?

METODY PRACY | ANALIZA STRUKTURY

Żeby podejść do takiej analizy, możemy wykorzystać kilka narzędzi. Popularnymi rozwiązaniami są na przykład wędrówki poznawcze i heurystyki.

Efekty takich działań dobrze zbierać w jednym miejscu, robiąc screeny i dodając komentarze do szczególnie istotnych elementów (np. błędów).

Badania
z użytkownikami

METODY PRACY

Możemy robić je na bazie starej architektury serwisu, który przeprojektowujemy. Jeśli pracujemy nad nowym produktem, testy przeprowadzić można na konkurencyjnych rozwiązaniach.

Research i badania

METODY PRACY | BADANIA Z UŻYTKOWNIKAMI

Badania nie są jeszcze powszechnym etapem
w procesie projektowym wielu firm. Warto jednak próbować przeprowadzać je nawet na własną rękę. Do przeprowadzenia wielu z nich nie potrzebujemy specjalistycznego sprzętu
i specjalnych pomieszczeń. Najważniejsze są ciekawość, cierpliwość i chwila czasu.

Rozbiór na części pierwsze

METODY PRACY

Rozłożenie wszystkich etykiet w jednym miejscu pozwoli spojrzeć na strukturę całościowo.
 

I choć zajmujemy się zagadnieniami pojedynczych etykiet, nie powinniśmy oceniać ich bez kontekstu.

Narzędzia do pracy

METODY PRACY | ROZBIÓR NA CZĘŚCI

• kartka papieru i mazaki
• kartki samoprzylepne
   
• Axure 
• draw.io
• xMind
• Excel
• RealtimeBoard
   

Budowa modelu

METODY PRACY

Kiedy wiemy już z czym pracujemy, trzeba przełożyć koncepty na gotowy model. Może przyjąć formę arkuszy stylów, mapy myśli, drzewka, czy innego diagramu.

W przypadku prostych stron z małą ilością treści, budowa modelu może być pominięta i możemy pracować od razu na makietach (lub szkicach).

Warto pamiętać

METODY PRACY | BUDOWA MODELU

Przy redesignie warto zaznaczać miejsca na modelu, które uległy zmianom. Łatwiej śledzić różnice w modelu osobom, które nie pracują na bieżąco na architekturze.

Narzędzia do pracy

METODY PRACY | BUDOWA MODELU

• kartka papieru i mazaki
• kartki samoprzylepne
   
• Axure 
• draw.io
• xMind
• Excel
• RealtimeBoard
   

Przekazanie projektantom

METODY PRACY

Jeżeli mamy poczucie, że nasz model jest skończony, czas przekazać go dalej. Z reguły ląduje w rękach projektantów i przekładany jest na makiety i prototypy.

Dlatego ważne jest żeby odpowiednio wybrać narzędzie, z którym pracujemy. Tak, by projektanci mogli z niego swobodnie skorzystać.

Jak weryfikować projekty?

Po co w ogóle weryfikacja projektu?

JAK WERYFIKOWAĆ PROJEKTY?

Praca nad architekturą nie powinna kończyć się w momencie dostarczenia gotowej struktury. Testy i bieżące obserwacje pomogą ulepszać
i upraszczać nasze rozwiązania.

Sortowanie kart
(card sorting)

JAK WERYFIKOWAĆ PROJEKTY?

Świetnie sprawdzi się na etapie wstępnych koncepcji oraz po stworzeniu pierwszych modeli.
 

Można zrealizować je również zdalnie

• OptimalSort
• UserZoom
• xSort

Sortowanie kart
(card sorting)

JAK WERYFIKOWAĆ PROJEKTY?

Jak zorganizować?

• rekrutacja uczestników (5-15 osób)
• miejsce do pracy
• przygotowanie kart
• sprzęt do nagrań

Sortowanie kart
(card sorting)

JAK WERYFIKOWAĆ PROJEKTY?

Ile czasu trwa?

Nie więcej niż półtorej godziny
(z omówieniem).

Przygotowanie: ok. 2 godziny,

Analiza wyników: ok. 1 dnia pracy.

Testy użyteczności

(zadaniowe)

JAK WERYFIKOWAĆ PROJEKTY?

Pozwalają na sprawdzenie struktury informacji w kontekście całej strony.

Polegają na indywidualnej pracy
z użytkownikiem, co pozwala
na pogłębianie tematów.

Testy użyteczności

(zadaniowe)

JAK WERYFIKOWAĆ PROJEKTY?

Jak zorganizować?

• rekrutacja badanych (3-5 osób)
• scenariusz zadań
• makiety, prototypy lub gotowy serwis
• osoba do pomocy (obserwator)
• sprzęt do nagrań

Przykładowe zadanie

Chcesz zmienić hasło do logowania w serwisie. Pokaż kolejne kroki, których się podejmiesz.

Testy użyteczności

(zadaniowe)

JAK WERYFIKOWAĆ PROJEKTY?

Ile czasu trwa?

Same testy około godziny.

Przygotowanie: 1-2 dni pracy *
Analiza wyników: ok. 3 godzin * 

Analiza ruchu
(Analytics, Hotjar)

JAK WERYFIKOWAĆ PROJEKTY?

Warto śledzić ruch naszych użytkowników przy użyciu narzędzi analitycznych. To prosty sposób na wyłapanie dziwnych, nieoczekiwanych zachowań.

 

Iteracyjny charakter
prac nad architekturą

JAK WERYFIKOWAĆ PROJEKTY?

Musimy pamiętać, że projektowanie, również samej architektury informacji, powinno mieć iteracyjny charakter.

Sprawdzajmy możliwie często, jak projekt przekłada się na oczekiwania użytkowników.

Podsumowanie

kilka zasad do zapamiętania na koniec

Projektant to
nie użytkownik

WARTO PAMIĘTAĆ

Klątwa wiedzy
Coś, co jest oczywiste dla nas, wcale nie musi być takie dla innych. Ostrożnie z hasłami "przecież wszyscy to wiedzą".

Nasza pamięć jest ograniczona

WARTO PAMIĘTAĆ

Przeciążenie poznawcze
Nie obciążajmy użytkownika niezrozumiałymi, mało intuicyjnymi nazwami i trudnymi do zapamiętania ścieżkami w nawigacji.

Nie marnuj czasu
użytkownika

WARTO PAMIĘTAĆ

Ograniczajmy wybory użytkownika, nie zasypujmy go akapitami tekstów, gdzie nie są potrzebne. I pozwólmy skracać mu wykonywanie zadań.

Wspieraj nauczalność
interfejsów

WARTO PAMIĘTAĆ

Wspieranie uczenia się interfejsu przez użytkowników jest jedną z głównych cech użyteczności.

Wybierajmy nazwy intuicyjne, które kojarzą się z wykonywanym zadaniem.

Co dalej?

Jak się uczyć i rozwijać?

Książki o architekturze
informacji

JAK SIĘ UCZYĆ I ROZWIJAĆ?

Architektura informacji w serwisach internetowych

L. Rosenfeld, P. Morville, J. Arango

Książki o architekturze
informacji

JAK SIĘ UCZYĆ I ROZWIJAĆ?

A Practical Guide to
Information Architecture

D. Spencer

Książki o architekturze
informacji

JAK SIĘ UCZYĆ I ROZWIJAĆ?

Designing information

J. Katz

Książki o architekturze
informacji

JAK SIĘ UCZYĆ I ROZWIJAĆ?

Living in Information

J. Arango

Książki o architekturze
informacji

JAK SIĘ UCZYĆ I ROZWIJAĆ?

Understanding Context

A. Hinton

I przede wszystkim
praktyka...

JAK SIĘ UCZYĆ I ROZWIJAĆ?

Nic nie zastąpi nam praktyki
i indywidualnego podejścia do każdego realizowanego projektu.

Każde testy, badania i warsztaty przyniosą masę nowych doświadczeń.