Chrzest Polski

966 r.

Początki bywają trudne

Gdy Mieszko I obejmował władzę nad państwem Polan, jego terytorium było regularnie najeżdżane przez margrabiów niemieckich pod pretekstem krzewienia wiary chrześcijańskiej.

Dzięki staraniom Mieszka, Polska przyjęła chrześcijaństwo od bliższych Polakom etnicznie Czechów, co jednocześnie wzmocniło pozycję kraju w Europie.

Rozbicie dzielnicowe

1138-1320

Wojna domowa

Na początku XII w. odchodzący król Władysław Herman został zmuszony do podziału państwa między dwóch synów: Bolesława i Zbigniewa. Bolesława nie zadowoliła jednak niepełna władza: wystąpił zbrojnie przeciw bratu i wygnał go.

Początkowy podział

Spłodziwszy liczne potomstwo, Bolesław Krzywousty zapragnął uniknąć takich walk między synami, więc przed śmiercią podzielił kraj na dzielnice i ustalił, że najstarszy - senior ma sprawować opiekę nad całokształtem państwa. Niestety, do pierwszego konfliktu doszło już po 4 latach, a potem było tylko gorzej.

Zbrodnia w Gąsawie

Podczas zjazdu władców w Gąsawie w 1227 r. napadnięta została łaźnia, w której przebywali. W ataku zginął Leszek Biały, ostatni uznawany przez większość senior.

Koronacja Łokietka

Rozbicie dzielnicowe zakończyła koronacja Władysława Łokietka na króla Polski w 1320 r., któremu udało się ponownie zjednoczyć Małopolskę i Wielkopolskę pod jedną władzą.

Krzyżacy

1227-1466

Czasy rozbicia

Zakon krzyżacki został zaproszony na polskie ziemie przez księcia Konrada Mazowieckiego, który dał im fragment swojej dzielnicy pod osadnictwo. Zakonnicy oszukali jednak władcę i zdobyli od cesarza fałszywy dokument, na mocy którego nie byli lennikami Konrada.

Podbój Prus

W latach 1230-1283 Krzyżacy podbili i walczyli o utrzymanie Prus. Prowadzili również wyprawy na ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego, sąsiedniego państwa pogańskiego.

Polska i Litwa

Aby ukrócić niecne praktyki Krzyżaków, król Polski Jadwiga Andegaweńska weszła w 1385 r. w związek małżeński z księciem Litwy Jagiełłą, który przyjął w związku z tym chrzest, a z nim imię Władysław.

Grunwald

Doprowadziło to do wybuchu wojny między Zakonem a zjednoczoną Polską i Litwą, której kulminacją była przegrana Krzyżaków w bitwie pod Grunwaldem 15 lipca 1410 r.

Krzyżacy nie utracili jednak wszystkich swoich ziem.

Wojna trzynastoletnia

W 1454 r. w miastach kontrolowanych przez Zakon wybuchło powstanie, które poparł król Kazimierz Jagiellończyk. Doprowadziło to do wojny, którą zakończył dopiero pokój w 1466 r., na mocy którego Zakon stał się lennikiem Polski.

Potop szwedzki

1655-1660

Wiek wojen

Gdy swój najazd rozpoczynali Szwedzi, Rzeczpospolita była wycieńczona wojnami z Rosją i powstaniem Chmielnickiego. Szwecja dysponowała natomiast silną armią, której żołd miały zapewnić zdobycze z wyprawy.

Trudna obrona

Chociaż do walki ze Szwedami ruszyło pospolite ruszenie, wkrótce doszło do jego kapitulacji skutkiem niesamowitej przewagi wroga oraz niechęci do panującego króla Jana Kazimierza, który wkrótce potem uciekł z kraju. Litwa natomiast została poddana przez księcia Radziwiłła, który podpisał unię Litwy ze Szwecją.

Obrona Jasnej Góry

Przełomowym wydarzeniem było oblężenie klasztoru na Jasnej Górze, gdy ok. 300 osób skutecznie uniemożliwiało pokaźnemu oddziałowi armii szwedzkiej podbicie i zniszczenie serca duchowego Polaków przez ponad miesiąc.

Powrót króla

Wiosną 1656 r. Jan Kazimierz powrócił do kraju i udał się do Lwowa, gdzie złożył śluby uznające Matkę Bożą Królową Polski. Wkrótce potem nowo zreformowana armia polska stawiła czoła armii szwedzkiej i zaczęła spychać ją z powrotem na północ.

Wojny z Turcją

II poł. XVII w.

Wiedeń

Nie był to ostatni sukces Sobieskiego. 10 lat później, już jako król Polski, został on wezwany przez władze Austrii do pomocy w obronie Wiednia przed najazdem tureckim. Bitwa zakończyła się pogromem armii osmańskiej, a Polacy zdobyli liczne łupy, broń i cenne tkaniny.

Zabory

1772-1919

Polityka

Wybrany w 1764 r. król Polski Stanisław August Poniatowski skupił swoją uwagę na potrzebnych państwu reformach oświatowych i ustrojowych. Popierała go w tym caryca Katarzyna, której zależało na utrzymaniu słabości wojskowej Polski.

Rozbiory

Słabości państwa wykorzystały sąsiednie mocarstwa: Rosja, Prusy i Austria, przeprowadzając rozbiory Polski w 1772 r., 1793 r. i 1795 r. Nie pomogło wprowadzenie rewolucyjnych zmian w postaci Konstytucji 3 Maja - Polska zniknęła z mapy świata.

Germanizacja i rusyfikacja

Na ziemiach polskich powstały zależne od mocarstw państwa takie jak Królestwo Polskie. Ich władze prowadziły jednak politykę wysiedleńczą bądź wprowadzały restrykcje w użyciu języka polskiego.

Powstanie listopadowe

Polacy nie poddali się tak łatwo i już w 1830 r. grupa podchorążych wszczęła powstanie w Królestwie Polskim. Niestety, upadło ono, gdy wojsko carskie otrzymało posiłki liczące 115 tys. żołnierzy.

Powstanie styczniowe

Nie ostudziło to porywczych nastrojów Polaków, którzy już w 1863 r. przystąpili do powstania, tym razem opartego o partyzantkę chłopską. Niestety również ono zostało spacyfikowane przez armię carską.

I wojna światowa

W 1914 r. wybuchła I wojna światowa. Skutkiem zaborów Polacy musieli służyć w przeciwnych sobie armiach. Jednocześnie wykorzystywali swój udział w wojnie do uzyskania wpływów, a docelowo - niepodległości.

Odzyskanie niepodległości

Korzystając z rewolucji w Rosji oraz przegranej Niemiec i Austro-Węgier w I wojnie światowej, 7 października 1918 r. Rada Regencyjna ogłosiła niepodległość Polski. Jednak za datę uzyskania faktycznej niepodległości uważa się przybycie Józefa Piłsudskiego do Warszawy 11 listopada tegoż roku.

Powstania śląskie

Po ustaleniu granic Polski duża część ludności polskiej oraz przemysłu na Śląsku znalazła się w obrębie Niemiec. Doprowadziło to do powstań w latach 1919-21, których skutkiem było przekazanie ok. 1/3 spornego terytorium, w tym 50% hut Polsce.

Powstanie wielkopolskie

Poza granicami pozostał również Poznań. Zaradziło temu powstanie wielkopolskie, nazywane często jedynym wygranym przez Polaków powstaniem, wszczęte w grudniu 1918 r. po przybyciu polskiego pianisty i polityka Ignacego Jana Paderewskiego do Poznania.

Bolszewicy

1919-1921

Rewolucja październikowa

W październiku 1917 r. w Rosji wybuchła rewolucja socjalistyczna, a władzę przejęło Politbiuro Włodzimierza Lenina. Wkrótce bolszewicy zaczęli starania, aby w innych krajach na świecie ustrojem panującym stał się również socjalizm.

Pędząca fala

Lenin uważał, że rewolucja w Polsce zachwiałaby porządkiem kapitalistycznym na świecie, dlatego uważał inwazję za pierwszy krok do zwycięstwa socjalizmu. Zgadzał się z nim Marszałek Józef Piłsudski, który mówił, że niebezpieczeństwo bolszewizmu w Polsce jest groźne.

Cud nad Wisłą

Choć w 1919 r. pierwsi do ataku ruszyli Polacy, którzy zdobyli liczne obszary, sytuacja zmieniła się drastycznie w połowie 1920 r., gdy w 2 miesiące linia frontu przeniosła się spod Kijowa pod Warszawę. Tam w sierpniu 1920 r. nastąpiła decydująca bitwa, która przełamała ofensywę Armii Czerwonej i zmusiła ją do odwrotu.